نظام آموزشی چین

نظام آموزشی چین، به‌منظور تلفیق ارزش‌ها و آموزش مهارت‌های موردنیاز زندگی در چین به دانش‌آموزان و دانشجویان سازماندهی شده است. مقاطع تحصیلی مختلفی در نظام آموزشی این کشور وجود دارد. با این حال، فقط تحصیل در ۹ سال اول، یعنی مقطع ابتدایی و متوسطه اول در این کشور اجباری است. انواع سیستم آموزشی خصوصی، دولتی و مجازی در دسترس افرادی قرار دارد که قصد تحصیل در چین را دارند. دانش‌آموزانی که قصد ورود به دانشگاه‌های چین را دارند باید در آزمون فارغ‌التحصیلی دبیرستان تحت عنوان گائوکائو شرکت کنند. ما در این مطلب از موسسه مهاجرتی GO2TR به سیستم تحصیلی حاکم در چین پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم کلیه نکات مهم در این زمینه را گردآوری کنیم. چنانچه قصد مهاجرت تحصیلی به چین را دارید می‌توانید با یک تماس رایگان از بهترین کارشناسان مهاجرتی GO2TR در سطح کشور مشاوره‌ کاملا تخصصی و با توجه به شرایط خود دریافت کنید.

آشنایی با نظام آموزشی چین

چین یکی از پیشروترین کشورها از نظر توسعه اقتصادی و سیستم آموزشی است که فرصت های زیادی را برای شکوفایی به کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهد. سیستم مدارس چین اغلب به عنوان بستری برای پرورش متخصصان آینده با تحصیلات عالی سازمان یافته است. چین بزرگترین سیستم آموزشی جهان را دارد. در ژوئن ۲۰۲۲ حدود ۱۱.۹۳ میلیون دانشجو در آزمون ورودی آموزش عالی ملی (گائو کائو) در چین شرکت کردند. به طور کلی در این کشور، ساختار آموزشی به سه دسته آموزش پایه، آموزش عالی و آموزش بزرگسالان تقسیم می‌شود. طبق قانون، هر کودک باید نه سال آموزش اجباری از دبستان (شش سال) تا دوره متوسطه اول (سه سال) بگذراند. آموزش در این دوران (به استثنای مدارس خصوصی و غیرانتفاعی) برای دانش‌آموزان چینی رایگان است. دانش‌آموزان پنج روز در هفته در این کشور به مدرسه می‌روند. ساعات مدرسه به کلاس و منطقه بستگی دارد. اما معمولا، کلاس‌های درسی روزانه از ساعت ۷:۳۰ یا ۸:۰۰ صبح شروع می‌شود و تا حدود ساعت ۱۷:۰۰ طول می‌کشد. سال تحصیلی در چین معمولا از سپتامبر شروع می‌شود و در اواخر ژوئن یا جولای به پایان می‌رسد.

ساختار نظام آموزشی چین

در جدول زیر کلیه مقاطع تحصیلی در نظام آموزشی چین به همراه سایر اطلاعات ضروری در این زمینه را مشاهده می‌کنید.

در این رابطه بخوانید:

آموزش ابتدایی در نظام آموزشی چین

در چین، آموزش ابتدایی اجباری است و ۶ سال طول می کشد. کودکان در سن شش سالگی (در برخی مناطق هفت سالگی) مدرسه را شروع می کنند. زبان آموزش در اغلب مدارس به استثنای مدارس ابتدایی که عمدتا دانش‌آموزان اقلیت‌های قومی را می پذیرند، چینی ماندارین است. یک سال تحصیلی معمولی شامل دو ترم است و از ماه سپتامبر تا ژوئیه ادامه دارد. در حال حاضر در مقطع ابتدایی مطالعه ۹ درس اجباری است این دروس شامل زبان چینی، ریاضیات، مطالعات اجتماعی، زیست، تربیت بدنی، ایدئولوژی و اخلاق، موسیقی، هنرهای زیبا و مطالعات کار می‌شود. همچنین امکان مطالعه زبان خارجی به عنوان یک درس اختیاری در دوره ابتدایی وجود دارد. برای کسب مدرک فارغ‌التحصیلی، همه دانش‌آموزان ملزم به گذراندن امتحانات فارغ‌التحصیلی در دروس چینی و ریاضی هستند. معمولا امتحانات توسط مدارس با راهنمایی مقامات آموزشی محلی طراحی و اجرا می‌شوند.

آموزش متوسطه اول (راهنمایی) در نظام آموزشی چین

تحصیلات متوسطه اول (پایه) در چین پس از اتمام دوره ابتدایی شروع می‌شود و سه سال طول می‌کشد. برای اینکه دانش‌آموزان از این دوره گواهی فارغ‌التحصیلی دریافت کنند، ملزم به قبولی در امتحانات فارغ‌التحصیلی و رعایت حداقل استانداردهای تربیت بدنی هستند. امتحانات فارغ‌التحصیلی آموزش متوسطه اول در چین بر اساس دستورالعمل‌های تعیین شده توسط دفاتر آموزشی استان یا مقامات آموزشی محلی مدارس جداگانه طراحی و اجرا می‌شود. دانش‌آموزان مقطع راهنمایی در چین معمولا در موضوعات زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند:

آموزش متوسطه (دبیرستان) در نظام آموزشی چین

پس از اتمام دوره متوسطه اول (پایه) دانش‌آموزان می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا وارد دبیرستان عمومی (آکادمیک) یا دبیرستان فنی حرفه‌ای شوند. دوره متوسطه عمومی (آکادمیک) ۳ سال و دوره متوسطه فنی حرفه‌ای ۳ یا ۴ سال طول می‌کشد. دانش‌آموزانی که مایل به ادامه تحصیل در مسیر عمومی (آکادمیک) هستند، باید در امتحانات ورودی مدارس متوسطه عمومی شرکت کنند. آزمون ورودی مدارس متوسطه عمومی توسط مقامات آموزشی استانی طراحی و اجرا می‌شود. در این آزمون دانش‌آموز در موضوعاتی مثل زبان چینی، ریاضیات، شیمی، فیزیک، زبان خارجی و سیاست مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. همچنین دانش‌آموزانی که دبیرستان فنی‌حرفه‌ای را انتخاب می‌کنند و به دنبال پذیرش در آموزش و پرورش پس از پایان دوره متوسطه هستند، باید در آزمون ورودی آموزش عالی ملی شرکت کنند. این آزمون تحت عنوان آزمون ورودی کالج ملی (NCEE) و بیشتر تحت عنوان آزمون کائو گائو در چین شناخته می‌شود.

ساختار آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی در چین

آموزش دانشگاهی در کشور چین به مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تقسیم می‌شود. البته امکان گذراندن دوره‌های تحقیقاتی فوق دکترا در چین نیز وجود دارد. بسته به اینکه در کدامیک از دانشگاه‌های چین قصد اپلای و اخذ پذیرش تحصیلی دارید یا برای چه رشته و مقطعی اقدام می‌کنید، شرایط پذیرش و آموزش دانشگاهی متفاوت خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

کارشناسی در نظام آموزشی چین

پس از گذراندن ۱۲ سال تحصیل و دریافت مدرک دیپلم، دانشجویان می‌توانند برای پذیرش در مقطع کارشناسی و ورود به دانشگاه‌های چین اقدام کنند. پذیرش مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های چین، طی ماه‌های ژانویه و سپتامبر انجام می‌شود. تحصیل در مقطع کارشناسی در چین ۳ تا ۴ سال طول می‌کشد که بسته به رشته تحصیلی و همچنین تلاش افراد متفاوت است. تحصیل به زبان انگلیسی نیز در اکثر رشته‌ها و دانشگاه‌های این کشور امکان پذیر است اما برای ورود به بازار کار تنها نیاز به یادگیری زبان چینی دارید.

کارشناسی ارشد در نظام آموزشی چین

تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در چین بین ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد. برای ثبت نام در مقطع کارشناسی ارشد در چین باید در آزمون HSK (مدرک زبان چینی) نمره ۴ الی ۶ را کسب کنید. متقاضیان خارجی برای ثبت نام و تحصیل کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی در چین به حداقل نمره ۶ در آزمون آیلتس و نمره ۹۰ در آزمون تافل نیاز دارند. تحصیلات تکمیلی در چین به دو شکل دانشجو محور و پژوهش محور انجام می‌شود. در میان متقاضیان مقطع کارشناسی، رشته‌های ریاضی و مهندسی در چین نسبت به سایر رشته‌ها از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

دکترا در نظام آموزشی چین

برای پذیرش در مقطع دکترا، تکمیل مدرک کارشناسی ارشد الزامی است. دوره‌های دکترا در چین به طور معمول ۳ الی ۵ سال طول می‌کشد. همچنین امکان گذراندن دوره کارشناسی ارشد و دکتری ترکیبی وجود دارد که در آن دانشجویان پس از اتمام دوره کارشناسی ارشد، مستقیماً در دوره‌های دکتری پذیرش می‌شوند. به دانشجویان در برنامه ترکیبی مدرک کارشناسی ارشد اعطا نمی‌شود و در پایان دوره مدرک دکترا به آنها اعطا خواهد شد. این نوع برنامه ترکیبی در چین با نام (shuobo liandu 硕博连读) شناخته می شود.

آموزش مجازی در چین

در ۲۸ مارس ۲۰۲۲، وزارت آموزش چین ابداع آموزش هوشمند چین را اعلام کرد. شبکه‌ای متشکل از سه پلت فرم آموزش آنلاین جدید که یکی برای آموزش عالی، یکی برای آموزش K-12 و دیگری برای آموزش حرفه‌ای ساخته شده بود. کشور چین در حوزه آموزش آنلاین یکی از کشورهایی است که عملکرد خوبی دارد و ۷۰ درصد از آموزش خود را از این طریق ارائه می‌دهد. هدف این ابتکار به کارگیری فناوری برای کاهش شکاف‌های آموزشی در سراسر چین است. آموزش مجازی محدود به دروس آکادمیک نیست و معمولا در مدارس ابتدایی و متوسطه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، دانش‌آموزان از طریق آموزش مجازی می‌توانند در مورد سلامت روان، فرهنگ سنتی چین و قوانین این کشور بیاموزند. همچنین دانش‌آموزان از طریق آموزش مجازی می‌توانند مطالب آموزشی را که فراتر از آموزه‌های کلاس درس است، مانند تمرین‌های ورزشی یادبگیرند، کتاب بخوانند و یا فیلم آموزشی ببینند.

آموزش بین المللی در چین

چین دارای تعداد بالایی از بهترین مدارس بین‌المللی با شهرت جهانی است که عمدتا در مراکز شهری مانند شانگهای، پکن و سایر شهرهای محبوب در چین قرار دارند. برنامه‌های درسی در این مدارس مطابق با برنامه‌های درسی برخی از کشورها مثل انگلیس، آلمان، فرانسه و… تدریس می‌شوند. مدارس بین‌المللی در چین نسبتا گران هستند و شهریه آنها به راحتی تا ۱۸,۰۰۰ یوان یا بیشتر در ماه می‌رسد.

حضور دانشجویان و دانش‌آموزان خارجی در کشور چین روند افزایشی داشته است. این کشور دارای بیش از ۲۰۰ دانشگاه در سراسر جهان است. اخذ پذیرش دانشجویان بین‌المللی در این کشور بسیار آسان‌تر از اخذ پذیرش دانشجویان داخلی است. تحصیل در دانشگاه چین نیاز به داشتن مهارت خاص در زبان چینی دارد، اما تعداد فزاینده‌ای از موسسات در این کشور شروع به ارائه برنامه‌هایی کرده‌اند که به طور کامل به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. رقابت برای دریافت بورسیه تحصیلی چین در میان دانشجویان خارجی بالا است. بنابراین، دانشجویان بین‌المللی باید خود را برای تحصیل در یک محیط رقابتی آماده  کنند. جدای از برنامه‌های معمول کارشناسی و کارشناسی ارشد، تحقیقات علمی نیز بخشی ضروری از آموزش عالی چین به شمار می‌آید. آزمایشگاه‌های کلیدی مختلف، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی باز و مراکز تحقیقاتی مهندسی توسط دانشگاه‌های چین تأسیس شده‌اند و به عنوان نیروی محرکه علم و فناوری جدید، نوآورانه عمل می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

مزایا و معایب نظام آموزشی چین

تحصیل با شرایط حاکم بر نظام آموزشی چین مزایا و معایب مختص به خود را دارد که در ادامه می‌توانید آنها را بررسی کنید:

سیستم ارزشیابی تحصیلی در چین

اگرچه آموزش در چین از جهاتی شبیه به سیستم آموزشی غربی است اما آموزش در این کشور ویژگی‌های خاص خود را دارد. یکی از تفاوت‌ها در سیستم نمره‌دهی آن است. مدارس و دانشگاه‌های چین از یک سیستم نمره‌دهی مبتنی بر رتبه پیروی می‌کنند که در آن دانش‌آموز بر اساس دستاوردهای تحصیلی‌ خود در کلاس، رتبه کسب می‌کند. رقابت در تمام سطوح آموزشی سخت است زیرا برتری علمی در جامعه چین بسیار ارزشمند است. سیستم رتبه بندی در چین کاملا رقابتی است. دانشگاه‌ها، مدارس و کالج‌ها در چین عمدتا از سیستم امتیاز بندی ۵ یا ۴ مقیاسی پیروی می‌کنند.

در جدول زیر سیستم نمره دهی ۵ مقیاسی در چین را مشاهده می‌کنید

در جدول زیر سیستم امتیاز بندی ۴ مقیاسی در چین را مشاهده می‌کنید

شرایط ورود به دانشگاه در نظام آموزشی چین

دانش‌آموزانی که تحصیلات متوسطه خود را به پایان رسانده‌اند، جهت ورود به دانشگاه باید در آزمون ورودی کالج ملی چین (gaokao) شرکت کنند. این آزمون سالانه در آغاز ماه ژوئن، برگزار می‌شود. بیش از ۱۰ میلیون نفر در سراسر چین در این آزمون شرکت می‌کنند. تنها معیار پذیرش در دانشگاه های چین، آزمون گائوکائو است که کل آینده دانشجویان به آن بستگی دارد. گائوکائو در مقیاس ۷۵۰ امتیاز با سؤالات متفاوت از استانی به استان دیگر برگزار می‌شود این آزمون به طور کلی شامل دروسی مثل ادبیات چینی، ریاضیات و یک زبان خارجی (در بیشتر موارد انگلیسی) است. گائوکائو حدود ۹ ساعت طول می‌کشد و بسیار سخت است به گونه‌ای که تنها ۴۰ درصد از دانش‌آموزان در اولین بار موفق به کسب نمره قبولی می‌شوند.

سوالات متداول