تحصیل در ژاپن

حدود ۴۰۰,۰۰۰ دانشجوی بین‌المللی از بیش از ۱۷۰ کشور در مؤسسات آموزش عالی ژاپن تحصیل می‌کنند. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های این کشور بسته به مقطع، رشته و موسسه آموزشی از ۳,۸۰۰ تا ۱۸,۰۰۰ دلار متغیر است و هزینه زندگی ماهانه ۱,۱۲۰ الی ۳,۱۵۰ دلار را می‌توان انتظار داشت. البته دانشجویان با داشتن مجوز کار می‌توانند روزانه ۸ ساعت (۲۸ ساعت در هفته) در این کشور کار کنند. یکی از مزایای تحصیل در ژاپن امکان اخذ بورسیه‌های تحصیلی است؛ بورسیه مونبوکاگاکوشو ژاپن از جمله آنها است که که می‌توانید مدارکتان را برای سفارت ژاپن ارسال کنید.

مهم ترین دلایل انتخاب کشور ژاپن برای تحصیل

یکی از دلایلی که باعث شده دانشجویان بین‌المللی، کشور ژاپن را برای تحصیل انتخاب نمایند، وجود دانش و تکنولوژی پیشرو در این کشور است. مدارس ژاپن نه‌تنها بر دستاوردهای تحصیلی بلکه بر توسعه کیفیت انسانی نیز تمرکز دارند. یکی از دانشگاه‌های معتبر که این ویژگی‌ها را دارد دانشگاه نیهون ژاپن است.

شرایط تحصیل در ژاپن

شرایط تحصیل در ژاپن، در دانشگاه‌های مختلف و با توجه به رشته تحصیلی و مقاطع تحصیلی، ممکن است متفاوت باشد. در حالت کلی مهم‌ترین شرایط تحصیل در دانشگاه‌های ژاپن عبارتست از:

• مدرک پایان تحصیلات مقطع قبلی: اتمام ۱۲ سال تحصیلات رسمی در مدارس کشور خود. (برای تحصیل کارشناسی، در صورتی‌ که تحصیلات اجباری ۱۲ ساله را تکمیل نکرده باشید، همچنان واجد شرایط درخواست هستید، اما از شما خواسته می‌شود که در کنکور سراسری این کشور شرکت نمایید، مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد برای تحصیل در مقطع تکمیلی)
• گواهی تمکن مالی: باید ثابت کنید که پول کافی برای تأمین هزینه زندگی خود دارید.
• قبولی در آزمون ورودی دانشگاه مورد نظر
• گواهی مهارت زبان : ارائه مدرک آزمون زبان آیلتس (نمره ۵.۵ تا ۶) یا آزمون تافل iBT (۷۱ تا ۸۰) در صورت تحصیل به زبان انگلیسی در ژاپن و در صورت تحصیل به زبان ژاپنی مدرک زبان EJU و یا JLP

مشاهده پست

نظام آموزشی ژاپن

در نظام آموزشی ژاپن، آموزش تا دوره متوسطه در این کشور اجباری است. بسیاری از دانش‌آموزان در مدارس دولتی ژاپن تحصیل می‌کنند. با این‌ وجود، مؤسسات آموزش خصوصی نیز برای سطوح مختلف تحصیلی وجود دارند.

• دبستان: کلاس اول تا ششم
• دوره اول دبیرستان: کلاس هفتم تا نهم
• دوره دوم دبیرستان: کلاس دهم تا دوازدهم

مقطع کارشناسی در ژاپن ۴ سال است که از طریق شرکت در آزمون ورودی می‌توان وارد دانشگاه شد. مقطع کارشناسی‌ارشد به‌طور معمول ۲ سال و مقطع دکترا نیز (PhD) حداقل ۳ سال است. آموزش در ژاپن به سه نظام و مقطع آموزشی اصلی تقسیم می‌شود:

تحصیل در مدارس ژاپن

مدارس ژاپن شامل ۶ سال تحصیلی در مقطع ابتدایی، ۳ سال دوره اول دبیرستان و ۳ سال دوره دوم دبیرستان است. بیشتر مدارس در ژاپن دولتی هستند، زبان تحصیل در این مدارس ژاپنی بوده و شهریه برای شهروندان این کشور تا حدودی رایگان است. در ژاپن همچنین مدارس بین‌المللی وجود دارد که به‌صورت خصوصی بوده و دانش‌آموزان می‌توانند در این مدارس به زبان انگلیسی تحصیل نمایند. شرکت در مدارس بین‌المللی در ژاپن مستلزم پرداخت شهریه است. متوسط هزینه‌ها در جدول زیر نمایش داده شده است:

مقطع تحصیلی	شهریه
مهدکودک	۴۰۰۰ دلار
دوره ابتدایی	۱۷,۰۰۰ تا ۷۳,۰۰۰ دلار
دوره اول دبیرستان	۱۲,۵۰۰ تا ۳۴,۰۰۰ دلار
دوره دوم دبیرستان	۲۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار

مدارس دولتی ژاپن پنج روز در هفته از دوشنبه تا جمعه کلاس دارند. البته برخی از مدارس روزهای شنبه هم‌کلاس دارند. در دبیرستان (دوره اول و دوره دوم) هرروز ۶ کلاس برگزار می‌شود که معمولاً ۵۰ دقیقه طول می‌کشند. پس از اتمام کلاس، دانش آموزان به‌صورت نوبتی کلاس‌ها را تمیز می‌کنند و سپس فعالیت‌های فرهنگی مانند باشگاه‌های فرهنگی و ورزشی را آغاز می‌کنند.

تحصیل مقطع کارشناسی در ژاپن

مدت‌زمان تحصیل در مقطع لیسانس (学士 gakushi) در ژاپن ۴ سال است. به‌جز برنامه‌های پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی و داروسازی که حداکثر ۶ سال طول می‌کشند. برای دریافت مدرک لیسانس در ژاپن، باید حداقل ۱۲۴ واحد درسی گذرانده باشید. در صورتیکه در کالج‌های ژاپن تحصیل می‌کنید، مدت تحصیل بسته به گروه و برنامه شما دو تا سه سال به طول می‌انجامد.

شرایط تحصیل مقطع لیسانس در دانشگاه‌ های ژاپن

• اتمام ۱۲ سال تحصیلات رسمی در مدارس کشور خود. (درصورتی‌که تحصیلات اجباری ۱۲ ساله را تکمیل نکرده باشید، همچنان واجد شرایط درخواست هستید، اما از شما خواسته می‌شود که در کنکور سراسری این کشور شرکت نمایید.)
• ارائه رونوشت سوابق دبیرستان، انگیزه نامه و توصیه‌نامه
• ارائه مدرک آزمون زبان آیلتس (نمره ۵.۵ تا ۶) یا آزمون تافل iBT (۷۱ تا ۸۰) در صورت تحصیل به زبان انگلیسی در ژاپن
• در صورت تحصیل به زبان ژاپنی مدرک زبان EJU و یا JLP

آزمون ها	توضیحات
آزمون پذیرش دانشگاه ژاپنی (EJU)	آزمون استاندارد برای سنجش مهارت زبان ژاپنی وعلمی افراد غیربومی
آزمون مهارت زبان ژاپنی (JLPT)	آزمون استاندارد که میزان مهارت زبان ژاپنی دانش‌آموزان غیربومی را می‌سنجد.

تحصیل رشته های پزشکی در ژاپن

یکی از رشته‌های پرطرفدار در میان دانشجویان بین‌المللی، رشته پزشکی است. در ژاپن بعد از اتمام دوره دبیرستان متقاضیان رشته پزشکی در آزمون سراسری شرکت کرده و بعد از قبولی وارد دانشکده پزشکی می‌شوند. طول دوره ۶ سال است که ۴ سال مطالعات عمومی و ۲ سال آموزش‌های بالینی است. هزینه تحصیل در این رشته بالاست و حدود ۲۳ هزار دلار تا ۶۹ هزار دلار در سال هزینه خواهد داشت.

تحصیل مقطع کارشناسی ارشد در ژاپن

تحصیلات تکمیلی (修士 xiūshì) در دانشگاه‌های ژاپن شامل سخنرانی‌ها، تحقیقات، پروژه‌های مختلف و نوشتن پایان‌نامه است. برای اقدام به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد باید یک دوره لیسانس چهارساله را گذرانده باشید. طول دوره کارشناسی ارشد در ژاپن برای اکثر برنامه‌ها دو سال است و پس از اتمام ۳۰ واحد درسی، به دانشجو مدرک کارشناسی ارشد اعطا می‌شود.

مدارک مورد نیاز اپلای کارشناسی ارشد در ژاپن

مدارک مورد نیاز اپلای کارشناسی ارشد در ژاپن عبارتست از:

• ارائه ریزنمرات لیسانس
• ارائه دو توصیه‌نامه، یک انگیزه نامه شخصی
• رزومه و تجربه کاری
• ارائه پروپوزال تحقیقاتی برای پایان‌نامه

تحصیل مقطع دکترا در ژاپن

مدرک دکترا (博士 hakase) بالاترین سطح تحصیلی است و سیستم دانشگاهی ژاپن این برنامه‌ را با بالاترین استاندارهای جهانی به دانشجویان بین‌المللی خود ارائه می‌دهد. طول دوره دکترا در ژاپن برای اکثر رشته‌ها، به‌جز دکتری پزشکی، حداقل سه سال است. دانشجویانی که به دنبال تحصیل دکترا در ژاپن هستند باید ابتدا تحصیلات لیسانس و فوق‌لیسانس خود را گذرانده باشند؛ اما در برخی از دانشگاه‌های ژاپن این فرصت وجود دارد که دانشجویان بین‌المللی بلافاصله پس از لیسانس خود، بدون مدرک کارشناسی ارشد، برای دکترای پیوسته اقدام نمایند. مدت دوره دکتری در این صورت، ۵ ساله خواهد بود.

مدارک مورد نیاز اپلای دکترا در ژاپن

مدارک مورد نیاز اپلای دکترا در ژاپن عبارتست از:

• ریزنمرات تحصیلی مدارک قبلی
• مدرکی دال بر تسلط بر زبان خارجی (به زبان انگلیسی یا ژاپنی)
• توصیه‌نامه و رزومه
• ارائه طرح تحقیقاتی
• در صورت داشتن مدرک کارشناسی‌ارشد، ارائه پایان‌نامه و چکیده‌ای از آن الزامی است.

مراحل مهاجرت تحصیلی به ژاپن

فرآیند مهاجرت به ژاپن برای تحصیل، دارای مراحل مختلفی است. مراحل مهاجرت تحصیلی به ژاپن ممکن است باتوجه به دانشگاه و مقطع تحصیلی، متفاوت باشد. به طور کلی اصلی‌ترین مراحل مهاجرت تحصیلی به ژاپن عبارتست از:

دریافت ویزای دانشجویی ژاپن

یکی از شرایط مهاجرت به ژاپن برای تحصیل، داشتن ویزای تحصیلی است. زمانی که نتایج پذیرش دانشجو از دانشگاهی در ژاپن دریافت شد، زمان تکمیل مدارک لازم برای درخواست ویزای دانشجویی ژاپن است. روند ویزای ژاپن پیچیده‌تر از برخی از کشورها است و ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشد.

مدارک مورد نیاز دریافت ویزای دانشجویی ژاپن

مدارک مورد نیاز دریافت ویزای دانشجویی ژاپن عبارتست از:

• پاسپورت معتبر و فتوکپی پاسپورت
• عکس با اندازه پاسپورتی که در سه ماه گذشته گرفته‌ شده است.
• گواهی صلاحیت (COE)
• نامه پذیرش، دعوت‌نامه یا ضمانت‌نامه از سوی دانشگاه ژاپنی که دقیقاً هدف و مدت زمان تحصیل در آن ذکر شده باشد.
• مدارک تحصیلی یا حرفه‌ای قبلی مانند ریزنمرات و دیپلم.
• انگیزه‌نامه
• اثبات داشتن استطاعت مالی برای مدت‌زمان تحصیل در ژاپن.میزان تمکن مالی حداقل ۲,۰۰۰,۰۰۰ ین معادل ۱۳,۳۰۰ دلار است.

کلیه مدارک باید بر روی کاغذ A4 چاپ و برای دریافت ویزای دانشجویی ژاپن، مستقیماً به سفارت ژاپن در ایران درخواست داده شود. پس از ورود به خاک ژاپن با ویزای دانشجویی، مجوز فرود و کارت اقامت دریافت خواهید کرد. این اسناد را هنگام ورود به ژاپن دریافت کرده و دو هفته فرصت دارید تا اقامت خود را در دفاتر شهرداری محلی گزارش دهید.

بیشتر بخوانید: رزرو وقت سفارت ژاپن

بهترین دانشگاه‌ ها برای مهاجرت تحصیلی به ژاپن

 در حال حاضر دانشگاه‌های ژاپن با مجوز لازم از سازمان‌های مرتبط با آموزش عالی، دوره لیسانس، فوق‌لیسانس و دکترا و همچنین آموزش‌های دانشگاهی از راه دور را برای دانشجویان علاقه‌مند به ادامه تحصیل ارائه می‌دهند. در این قسمت، برترین دانشگاه‌های ژاپن را برحسب رتبه‌بندی QS در سال ۲۰۲۵ مشاهده می‌کنید. 

نام دانشگاه	رتبه بندی براساس QS سال ۲۰۲۵	مورد تایید وزارت علوم و بهداشت ایران
دانشگاه توکیو	۳۲=	بله
دانشگاه کیوتو	۵۰=	بله
موسسه فناوری توکیو	۸۴=	بله
دانشگاه اوزاکا	۸۶	بله
دانشگاه توهوکو	۱۰۷	بله
دانشگاه ناگویا	۱۵۲=	بله
دانشگاه کیوشو	۱۶۷=	بله
دانشگاه هوکایدو	۱۷۳	بله
دانشگاه کیو	۱۸۸	بله
دانشگاه واسدا	۱۸۱=	بله
دانشگاه توکوبا	۳۷۷=	بله
دانشگاه هیروشیما	۴۷۴=	بله
دانشگاه کوبه	۴۶۵	بله
دانشگاه هیتوتسوباشی	۵۳۹=	بله
دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی توکیو	۶۶۱-۶۷۰	بله
دانشگاه چیبا	۷۷۱-۷۸۰	بله
دانشگاه شهر یوکوموها	۸۰۱-۸۵۰	بله
دانشگاه ناکاساکی	۸۵۱-۹۰۰	بله

هزینه‌ های تحصیل در ژاپن

در مقایسه با سایر مقاصد تحصیلی محبوب، مانند آمریکا یا بریتانیا، شهریه در ژاپن برای دانشجویان بین‌المللی که برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکترا درخواست می‌کنند، کاملاً منطقی است. جدول زیر میانگین هزینه‌های پذیرش و شهریه سال اول دانشگاه در ژاپن را نشان می‌دهد. پرداخت هزینه‌ها بر اساس ین، پول رایج ژاپن است:

بورسیه و کمک های مالی در سیستم تحصیل در ژاپن

در ژاپن تنها چندین بورسیه تحصیلی وجود دارد که به طور کامل هزینه‌های تحصیلی دانشجویان را پوشش می‌دهد. هدف بسیاری از بورسیه‌ها پوشش دادن تنها بخشی از هزینه‌های زندگی و شهریه دانشجویان است. از این رو، انواع کمک‌های مالی ژاپن را می‌توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

• بورسیه‌ها
• برنامه‌های کاهش یا معافیت شهریه (۳۰٪، ۵۰٪ یا ۱۰۰٪ معافیت و غیره)

سازمان خدمات دانشجویی ژاپن (JASSO) سازمانی است که تحت صلاحیت وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش، علم و فناوری ژاپن قرار دارد و فرآیند درخواست بورسیه متقاضیان را بررسی می‌کند. خدمات JASSO به شرح زیر است:

• مسئول بورسیه تحصیلی
• وام‌های تحصیلی
• پشتیبانی از دانشجویان بین‌المللی

ارائه اغلب کمک‌های مالی تنها با استفاده از مدارک ارائه‌ شده توسط دانشجو انجام می‌شود؛ اما برخی از سازمان‌ها نیاز به مصاحبه یا امتحان کتبی دارند تا سطح تحصیلات عمومی و توانایی‌های زبان دانشجو را آزمایش کنند. معمولاً میزان بورسیه تحصیلی بسته به سازمانی ارائه دهنده و رشته تحصیلی ما بین ۴۸,۰۰۰ ین تا ۲۴۲,۰۰۰ ین در ماه (۳۳۶ تا ۱,۷۰۰ دلار در ماه) است. برخی دیگر از بورسیه‌های تحصیلی ژاپن در جدول زیر ارائه شده است:

بورسیه‌های تحصیلی	افراد واجد شرایط	محدودیت سنی	مقدار ماهانه بورسیه
بورسیه تحصیلی دولت ژاپن (MEXT)	دانشجویان برنامه رهبران جوان (YLP)	زیر ۴۰ سال	۲۴۲,۰۰۰ ین (۱,۷۰۰ دلار)
بورسیه تحصیلی دولت ژاپن (MEXT)	دانشجویان پژوهشی (دانشجویان بدون پایان‌نامه)	زیر ۳۵ سال	۱۴۳,۰۰۰ ین (۱,۰۱۱ دلار)
بورسیه تحصیلی دولت ژاپن (MEXT)	دانشجویان پژوهشی (دوره کارشناسی‌ارشد)	زیر ۳۵ سال	۱۴۴.۰۰۰ ین (۱.۰۱۳ دلار)
بورسیه تحصیلی دولت ژاپن (MEXT)	دانشجویان پژوهشی (دوره دکتری)	زیر ۳۵ سال	۱۴۵,۰۰۰ ین (۱.۰۲۳ دلار)
بورسیه تحصیلی دولت ژاپن (MEXT)	دانشجویان تربیت‌معلم	زیر ۳۵ سال	۱۴۳,۰۰۰ ین (۱,۰۱۱ دلار)
بورسیه تحصیلی دولت ژاپن (MEXT)	دانشجویان مقطع کارشناسی/دانشجویان کالج فناوری/دانشجویان آموزش تخصصی/دانشجویان مطالعات ژاپنی	زیر ۲۵ سال	۱۱۷,۰۰۰ ین (۸۲۷ دلار)
برنامه رزرو برای بورسیه افتخاری Monbukagakusho برای دانشجویان بین‌المللی با بودجه خصوصی	دانشجویان بین‌المللی با تأمین مالی خصوصی که نمره عالی در EJU کسب کرده‌اند و به‌عنوان دانشجویان عادی در دانشگاه‌ها ثبت‌نام می‌کنند (دوره لیسانس)، دانشکده مقدماتی (کالج)، کالج‌های تکنولوژی (سه سال یا بالاتر)، یا کالج‌های آموزشی تخصصی (دوره متوسطه دوم)	زیر ۲۵ سال	۴۸,۰۰۰ ین (۳۳۷ دلار)

هزینه اقامت و زندگی دانشجویی در ژاپن

اگرچه خوابگاه‌های دانشجویی که توسط دولت‌های محلی و دانشگاه‌ها اداره می‌شوند در ژاپن در دسترس هستند اما تقریباً ۷۵ درصد از دانشجویان بین‌المللی در خانه‌های خصوصی زندگی می‌کنند. اطلاعات مربوط به محل اقامت را می‌توانید از راه‌های زیر کسب کنید:

• دفتر دانشجویان بین‌المللی دانشگاه
• به‌صورت آنلاین
• با مراجعه به مشاوران املاک در منطقه‌ای که اقامت می‌کنید.

بیشتر بخوانید: رشته موسیقی در ژاپن

میانگین هزینه‌های زندگی در ژاپن

بسته به شهری که اقامت دارید و سبک زندگی شما، هزینه‌های زندگی در ژاپن متفاوت است. برای یک فرد مجرد یا خانواده‌ای که در ژاپن زندگی می کنند، باید انتظار هزینه های ماهیانه شما شامل مسکن، حمل و نقل، غذا و آب و برق در مجموع ۶۶۵ دلار است.

هزینه ها	مقدار
مسکن	۲۷۴ دلار
غذا	۲۰۰ دلار
آب و برق	۵۱ دلار
بیمه و پزشکی	۲۲ دلار
سرگرمی و فراغت	۳۶ دلار
حمل و نقل	۲۹ دلار

دریافت مجوز کار حین تحصیل در ژاپن

به‌طور کلی، دانشجویان اجازه کار در ژاپن در حین تحصیل را ندارند. درصورتی‌که دانشجو نیاز به کار پاره‌وقت داشته باشد، باید از وزارت دادگستری (طبق ماده ۱۹ قانون کنترل مهاجرت و به رسمیت شناختن پناهندگان) مجوز کار را دریافت نماید. از اکتبر ۲۰۰۷، برای فعالان تجاری نیز این قانون اجباری شده است و هنگام استخدام افراد خارجی بایستی مراتب را به مرکز خدمات استخدامی (Hello Work) گزارش دهند. توجه داشته باشید که دارندگان ویزای دانشجویی نمی‌توانند بیش از ۲۸ ساعت در هفته کار کنند. (دارندگان ویزای دانشجویی می‌توانند تا ۸ ساعت در روز در صورت نداشتن کلاس درسی مشغول به کار شوند.)

شرایط اقامت پس از تحصیل در ژاپن

اگر دانشجوی خارجی پس از اتمام تحصیل خود در ژاپن بتواند از سوی یک کارفرمای ژاپنی جاب آفر یا پیشنهاد کاری دریافت کند، واجد شرایط تغییر وضعیت اقامت خود از اقامت تحصیلی به اقامت کاری خواهد بود. اگر دانشجو تا زمان فارغ‌التحصیلی خود، شغل مشخصی پیدا نکرد می‌تواند با تغییر وضعیت اقامت خود از وضعیت دانشجویی به وضعیت کاری به مدت یک سال در ژاپن اقامت داشته و به دنبال کار بگردد. به این نکته باید توجه شود که ممکن است مدت اعتبار اقامت هر ۶ ماه یک‌ بار نیاز به تمدید داشته باشد.

• فرم درخواست تغییر وضعیت اقامت (موجود در دفاتر مهاجرتی منطقه‌ای)
• عکس
• گذرنامه
• کارت اقامت یا گواهی ثبت‌نام اتباع بیگانه که معادل کارت اقامت در نظر گرفته می‌شود.
• سندی مبنی بر توانایی شما برای پرداخت تمام هزینه‌های خود در طول اقامت در ژاپن
• سندی برای احراز هویت

تبدیل اقامت تحصیلی به ویزای کار ژاپن

برای تغییر وضعیت اقامت، متقاضی باید به نزدیک‌ترین اداره مهاجرت منطقه‌ای یا شعب آن در ژاپن مراجعه کند. قبل از مراجعه بایستی وقت قبلی گرفته شود. مدارک مورد نیاز برای درخواست اقامت کاری عبارت است از:

• پاسپورت (سند سفر برای اتباع خارجی که گذرنامه ندارند)
• کارت اقامت
• فرم درخواست تغییر وضعیت اقامت (این فرم در دفاتر مهاجرت منطقه‌ای موجود است)
• رزومه (برای رزومه فرمت خاصی وجود ندارد اما باید سوابق تحصیلی و کاری را نشان دهد)
• ارائه مدارک از سوی دانشگاه که شامل اصل گواهی فارغ‌التحصیلی از دانشگاه است.
• ارائه مدارک از سوی کارفرمای احتمالی که شامل این موارد است:
• کپی قرارداد کاری: اگر قرارداد رسمی نیست، یک قرارداد کتبی یا اطلاعیه استخدام کافی است. در این قرارداد باید به‌طور واضح و با جزئیات به شرح شغل، مدت‌ زمان استخدام و دستمزد اشاره‌ شده باشد.
• رونوشت ثبت شرکت: این رونوشت باید ظرف ۳ ماه پس از درخواست صادر شده باشد. همچنین ارائه صورت مالی (ترازنامه و صورت سود و زیان) نیز الزامی است.
• راهنمای شرکت (بروشورهای شرکت که به‌وضوح محتوای کسب‌وکار کارفرما را توضیح می‌دهد.)

منابع

• studyinjapan.go.jp
• educations.com
• nicjp.niad.ac.jp
• international.hit-u.ac.jp

سوالات متداول