آمار مهاجران ایرانی خارج از کشور

از زمان‌های گذشته، افراد به دلایل مختلفی مانند کار در خارج، استفاده از فرصت‌های اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در خارج، پیوستن به خانواده یا فرار از مشکلات و نقض حقوق بشر مهاجرت و زندگی در خارج را انتخاب کرده‌اند. همچنین در برخی از کشورها تغییرات آب‌وهوایی، بلایای طبیعی و دیگر عوامل محیطی ناگوار دلیل اصلی مهاجرت به خارج بوده است. نسبت به گذشته اکنون افراد بیشتری در کشورهای دیگری غیر از کشور مبدأ خود زندگی می‌کنند. براساس گزارش سازمان ملل متحد، تا ۱ ژوئیه ۲۰۲۰، تعداد مهاجران بین‌المللی در جهان به ۲۸۱ میلیون نفر رسیده است که حدود ۳.۵ درصد از جمعیت کل جهان را تشکیل می‌دهند. این درصد در سال ۲۰۰۰ و ۱۹۸۰ به ترتیب ۲.۸ و ۲.۳ بوده است. این آمار افزایش تمایل افراد به مهاجرت و استفاده از انواع روش‌های مهاجرتی را نشان می‌دهد. هر چند بسیاری از مهاجران به دلایل اختیاری و برای زندگی در یکی از بهترین مقاصد مهاجرتی دنیا کشور مبدا را ترک می‌کنند، اما برخی دیگر به دلیل وجود مشکلات عمده در کشور مبدا مثل جنگ، فقر، نا امنی و … مجبور به پناهندگی در خارج هستند. براساس تخمین‌های سازمان ملل، تا پایان سال ۲۰۲۲، بیش از ۳۵ میلیون نفر شرایط پناهندگی را داشته و در کشورهایی به غیر از کشور مبدا مقیم شده‌اند. اما آمار ایرانیان خارج از کشور چقدر است؟ اصلا ایرانی‌ها سهمی از این جمعیت عظیم مهاجر دارند یا خیر؟ ما در این مطلب از موسسه مهاجرتی GO2TR قصد داریم به بررسی آمار ایرانیان خارج از کشور، روش‌های انتخابی آن‌ها برای مهاجرت، کشورهای انتخابی و … بپردازیم.

مروری بر آمار ایرانیان در خارج از کشور!

• گوینده: سارا حقگو
• ۲۷ فروردین ۱۴۰۳
• مدت: 6 دقیقه, 8 ثانیه

در حال بارگذاری …

6:08

موسسه مهاجرتی GO2TR با بیش از یک دهه سابقه درخشان در امر مهاجرت تاکنون پرونده‌های بسیاری در زمینه مهاجرت کاری، سرمایه‌گذاری، مهاجرت تحصیلی و … را به موفقیت رسانده است. چنانچه قصد مهاجرت به خارج را دارید، هم‌اکنون می‌توانید با یک تماس مشاوره‌ اولیه مورد نیاز خود را به‌صورت کاملاً رایگان از کارشناسان این مجموعه دریافت کنید. همچنین با رزرو یک جلسه مشاوره تخصصی پرونده شما با جزئیات کامل بررسی و بهترین روش مهاجرتی به شما معرفی خواهد شد.

تحلیل تغییرات آماری مهاجران ایرانی در خارج طی دهه های اخیر

بنا به تعریف سازمان ملل متحد هر فردی که مکان اقامت خود را تغییر داده و به کشور دیگری مهاجرت کرده است، مهاجر بین‌المللی شناخته می‌شود. این تعریف شامل همه افراد مهاجر، بدون توجه به وضعیت قانونی یا دلیل مهاجرت آن‌ها می‌شود. روش‌های مختلفی برای تخمین تعداد ایرانیان خارج از کشور وجود دارد به‌عنوان نمونه زمانی که داده‌های مربوط به جمعیت متولد شده در خارج از کشور، در کشور مبدا در دسترس نباشد، از داده‌های مربوط به جمعیت خارجی استفاده می‌شود یعنی از داده‌های آماری کشورهای خارجی که تعداد مهاجران از ملیت‌های مختلف را ثبت کرده‌اند. همچنین در مواردی که اطلاعات در مورد ذخایر مهاجر بین‌المللی حداقل برای دو مقطع زمانی وجود دارد، از درون‌یابی یا برون‌یابی (دونوع روش آماری برای محاسبه جمعیت) برای تخمین ذخیره بین‌المللی مهاجر استفاده می‌شود. با توجه به این تحلیل، تغییرات آماری مهاجران ایرانی در بازه‌های زمانی هر پنج سال یک‌بار از ۴۸٬۳۷۴ نفر در سال ۱۹۶۰ میلادی به ۲٬۷۲۶٬۴۲۰ نفر در سال ۲۰۱۵ رسیده است که روند افزایشی مهاجرت در این کشور را نشان می‌دهد.

در جدول زیر آمار مهاجرت ایران از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۵ میلادی را مشاهده می‌کنید.

آمار ایرانیان در کشورهای حوزه خلیج فارس

تعداد اتباع ایرانی ساکن کشورهای خلیج فارس به شرح زیر است:

• امارات متحده عربی: ۴۵۴٬۰۰۰ نفر
• کویت: ۴۶٬۴۱۹ نفر
• قطر: ۳۰٬۰۰۰ نفر
• عراق: ۱۴٬۵۴۰ نفر

آمار مهاجرفرستی و مهاجرپذیری ایران

رتبه وضعیت مهاجرتی ایرانیان، از لحاظ مهاجرفرستی در کشورهای مقصد از ميان ٢٣٢ کشور، ٥٤ و از لحاظ مهاجرپذیری ٢٣ است. بنابراین سهم مهاجران ورودی از کل جمعیت ٣.٣ درصد و سهم مهاجران خروجی از کل جمعیت ٢.٢ درصد ارزیابی می‌شود. در منطقه جنوب و غرب آسیا، کشور عربستان به‌عنوان مهاجرپذیرترین کشور از نظر تعداد جمعیت مهاجران ساکن در آن کشور شناخته می‌شود، در حالی که کشور پاکستان از نظر تعداد مهاجران خروجی ساکن در سایر کشورهای جهان، به‌عنوان مهاجرفرست‌ترین کشور، مشهور است. از نظر سهم مهاجران نسبت به جمعیت، کشور امارات با ۸۸ درصد در صدر سایر کشورها قرار دارد و پس از آن قطر با ۷۷.۳ درصد و کویت با ۷۲.۹ درصد بالاترین کشورها از نظر تعداد مهاجران به جمعیت هستند. بالاترین سهم مهاجران خروجی از کل جمعیت کشور متعلق به پاکستان با ۲۱.۷ درصد است و پس از آن به کشورهای عراق و افغانستان با ۱۵ درصد تعلق دارد. برخی از کشورهای مهاجرپذیر و شرایط اخذ پذیرش مهاجرت در آن‌ها به شرح زیر است.

تعداد ایرانیان خارج از کشور و مقاصد انتخابی آن ها

براساس آخرین آمار به دست آمده جمعیت ایرانیان خارج از کشور ۲٬۰۶۲٬۶۵۸ نفر است که بیشتر آن‌ها در کشورهایی مثل امارات متحده عربی، آمریکا، کانادا و … قرار دارند. هرچند که آخرین آمار اعلام شده توسط دبیرخانه شوراری عالی ایرانیان خارج از کشور، جمعیت ایرانیان خارج از کشور را در سال ۲۰۲۰ میلادی چهار میلیون نفر تخمین زده است اما این تفاوت‌ بسیار ممکن است به‌دلیل عواملی مانند عدم پویایی پایگاه داده‌های کنسولی، شمارش چند باره افراد در صورت جابه‌جایی بین کشورها یا خروج آن‌ها از پایگاه داده در صورت بازگشت به وطن باشد. به هر حال ۲۰ کشور برتر در جهان که ایرانی‌ها برای مهاجرت در سال‌های ۲۰۱۸ الی ۲۰۲۲ انتخاب کرده‌اند به شرح زیر هستند.

جمعیت ایرانی ها در مقاصد اصلی مهاجرت

جمعیت ایرانی‌ها در مقاصد اصلی مهاجرت با افزایش زیادی روبه‌رو بوده است. در آمریکا، جمعیت ایرانیان طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ میلادی رشد یازده و نیم درصدی را تجربه کرده است، همچنین در طی همین سال‌ها، جمعیت ایرانیان در کانادا ۷۷ درصد رشد داشته است. به‌علاوه، جمعیت ایرانیان طی سی سال اخیر در بریتانیا بیش از ۲.۵ برابر شده است. در اتحادیه اروپا، نیز کشورهای آلمان، سوئد و هلند دارای بیشترین جمعیت ایرانیان در سال ۲۰۲۱ بوده‌اند. در استرالیا نیز، جمعیت ایرانی‌ها در طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ روند افزایشی داشته است. به‌طور کلی، جمعیت ایرانیان در ترکیه نسبت به سال ۲۰۱۴ افزایش چشمگیری یافته و بیش از پنج برابر شده است. در میان کشورهای مورد بررسی در سال ۲۰۲۱ هشت کشور، میزبان بیشترین جمعیت ایرانی بوده‌اند. به همین جهت آن‌ها را مقاصد اصلی مهاجرت ایرانی‌ها می‌دانند این کشورها عبارت‌اند از آمریکا، کانادا، آلمان، ترکیه، سوئد، استرالیا، هلند و فرانسه و شرایط زندگی در هر یک از این کشورها به شرح زیر است.

آمار مهاجران تحصیلی ایرانی در خارج

آخرین آماری که رصدخانه مهاجران ایران مطابق با داده‌های یونسکو ارائه کرده، آمار ایرانی‌هایی که به منظور تحصیل ایران را ترک می‌کنند را نشان می‌دهد. در این آمار نشان داده می‌شود که مهاجران تحصیلی ایرانی به ده کشور دنیا بیشتر از سایر نقاط جهان مهاجرت کرده‌اند. هر چند سایر مقاصد برتر تحصیلی جهان تاکنون میزبان جمعیت زیادی از دانشجویان ایرانی بوده است. به هرحال ایرانی‌ها کشورهای زیر را برای تحصیل انتخاب کرده‌اند.

در تصویر زیر می‌توانید نقشه پراکندگی جمعیت دانشجویان ایرانی در ده کشور اول جهان را مشاهده کنید.

آمار مهاجرت اقتصادی از ایران به خارج

فردی که به منظور بهبود کیفیت زندگی، کشور مبدا خود را ترک می‌کند، مهاجر اقتصادی نامیده می‌شود. بنابراین اصطلاح مهاجرت اقتصادی را می‌توان به افرادی که کشورشان را به‌منظور کار، ایجاد کسب و کار، سرمایه‌گذاری و یا ثبت شرکت ترک می‌کنند نیز اطلاق کرد. برخی از انواع روش‌های مهاجرت اقتصادی شامل موارد زیر می‌شوند:

آمار ایرانیان سرمایه گذار در خارج

یکی از روش‌های اساسی جذب مهاجران اقتصادی، برنامه‌های مناسب تابعیت و اقامت است که توسط کشورهای دارای شرایط زمینه‌ای مساعد ارائه می‌شود. برنامه‌های اعطای شهروندی یا اقامت دائم در ازای انواع سرمایه‌گذاری، هم اکنون در صد کشور جهان عملی شده است و سی کشور موفقیت‌های خوبی را در این زمینه کسب کرده‌اند و موفق به جذب سرمایه‌گذران بسیاری از جمله ایرانی‌ها شده‌اند.

در جدول زیر ده کشور برتر دارای برنامه اقامتی از طریق سرمایه‌گذاری را مشاهده می‌کنید.

در جدول زیر ده کشور برتر دارای برنامه اعطای شهروندی از طریق سرمایه‌گذاری را مشاهده می‌کنید.

آمار ایرانیان کارآفرین در خارج

یکی از روش‌های اساسی جذب نیروی انسانی ماهر، ایجاد شرایط و برنامه‌های مناسب برای کارآفرینان، سرمایه‌گذاران فعال و استارتاپ‌ها است. بیش از ۲۵ کشور در حال حاضر برنامه ویزای استارتاپ خود را فعال کرده‌اند. ایرانیان در سه سال اخیر (از سال ۲۰۱۹ تا نیمه اول سال ۲۰۲۲) بیش از دو هزار ویزای استارتاپ، کارآفرینی، سرمایه‌گذاری یا خود اشتغالی را فقط از کشورهای کانادا و بریتانیا دریافت کرده‌اند.

آمار ایرانیان در حال کار در خارج از کشور

در طی ۱۲ سال گذشته، به طور میانگین حدود ۱۲ هزار ویزا یا اجازه اقامت موقت و دائم کاری برای ایرانی‌ها صادر شده است. این امر نشان می‌دهد که تعداد اتباع ایرانی‌ که خارج از کشور درحال کار هستند بسیار بالا است. جالب است بدانید که متقاضیانی که موفق به اخذ ویزا شده‌اند دارای مدارک تحصیلی متنوع از دیپلم گرفته تا دکترا بوده‌اند. با این وجود کشورهایی که بیشترین ویزای کار را برای مهاجران ایرانی صادر کرده‌اند کشورهای همچون آمریکا، کانادا، استرالیا، بریتانیا و کشورهای اتحادیه اروپا بوده‌اند. برای کسب اطلاع از شرایط کار در هریک از این کشورها می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه کنید.

• شرایط کار در آمریکا
• شرایط کار در کانادا
• شرایط کار در استرالیا
• شرایط کار در بریتانیا
• شرایط کار در اتحادیه اروپا

آمار کادر درمان و پزشک ایرانی در خارج

تعداد پزشکان ایرانی (آموزش‌دیده در ایران) که در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) فعالیت می‌کنند، با استفاده از داده‌های این سازمان تقریباً بیش از ده هزار نفر هستند. طبق سرشماری انجام شده در آمریکا برای سال ۲۰۱۸، ۲۹ هزار نفر ایرانی در کل بخش بهداشت و درمان آمریکا فعال بوده‌اند که ۲۴ هزار نفر آن‌ها در مشاغل تخصصی و پنج هزار نفر آن‌ها در مشاغل مراقبتی مشغول به فعالیت بوده‌اند. در میان این آمار هشت هزار نفر پزشک و جراح وجود داشته‌ است. همچنین آمار مذکور نشان می‌دهد که ۲۶ درصد از فعالان در بخش سلامت آمریکا، ایرانی هستند. علاوه‌بر آمریکا، پزشکان ایرانی بیشتر تمایل دارند به کشورهای زیر مهاجرت کنند.

• مهاجرت پزشکان به کانادا
• مهاجرت پزشکان به فرانسه
• مهاجرت پزشکان به آلمان
• مهاجرت پزشکان به انگلستان

در تصویر زیر نقشه پراکندگی جمعیت پزشکان ایرانی را در کشورهای عضو OECD مشاهده می‌کنید.

مقایسه آمار مهاجرت در ایران با کشورهای مختلف

براساس آمار ارائه شده توسط وب‌سایت macrotrends.net، ایران با جمعیت مهاجران حدود ۲,۷۲۶,۴۲۰ نفر، در رتبه هفتم در میان ۵۶ کشور مشابه قرار دارد. این امر نشان می‌دهد که ایران در مقایسه با سایر کشورها، جمعیت مهاجر قابل توجهی دارد و در رتبه‌بندی جهانی از لحاظ جمعیت مهاجران، رتبه بالایی را کسب کرده است. همچنین رتبه نخست این جدول به کشور روسیه و رتبه آخر آن به کشور توالو اختصاص دارد.

در جدول زیر مقایسه آماری مهاجران ایرانی را با سایر کشورهای مشابه مشاهده می‌کنید.

نرخ خالص مهاجرت ایرانی‌ ها

براساس اطلاعات و آمار ثبت شده در وب سایت macrotrends.net، نرخ خالص مهاجرت برای ایران منفی ۰.۴۵۹ است. این به این معنی است که تعداد افرادی که از ایران به سایر کشورها مهاجرت کرده‌اند، بیشتر از تعداد افرادی است که از سایر کشورها به ایران مهاجرت می‌کنند.

در جدول زیر نرخ خالص مهاجرت ایرانی‌ها در مقایسه با سایر کشورهای مشابه را مشاهده می‌کنید.

آمار ایرانیان خارج از کشور در وضعیت پناهندگی

در سـال ۲۰۲۱ ميلادی، تعـداد افـراد در وضعيت پناهندگـی در جهان حدود ۲۱ ميليـون و ۳۲۶ هـزار و ۹۰۹ نفر بوده اسـت. حـدود ۶۵ درصـد از افـراد در وضعيـت پناهندگـی در جهـان را مـردان و حـدود ۳۵ درصـد را زنـان تشـكيل مي‌دهنـد. همچنین حدود ۳۵ درصـد از افـرادی که در وضعيـت پناهندگـی در جهـان هستند ۱۸ تـا ۵۹ سـال دارنـد. به‌علاوه بيـش از ۱۴ ميليـون نفـر از افـراد در وضعيـت پناهندگـی را كـودكان زيـر ۱۸ سـال تشـكيل می‌دهـد. سهم ایرانی‌ها از جمعیت پناهندگان ایرانی در سال ۲۰۲۱ ميلادی، ۰.۶۷ درصد بوده است. در این میان چندین کشور در جهان وجود دارند که ميزبان اتباع ايرانی در وضعيت پناهجويی در آن‌ها بیشتر است. این کشورها و شرایط پناهندگی در آن‌ها به شرح زیر است.

موسسه مهاجرتی گوتوتی‌آر روش پرخطر پناهندگی را هرگز به کسی توصیه نمی‌کند. همچنین هیچ گونه خدماتی در این زمینه ارائه نمی‌دهد.

آمار میل به مهاجرت در میان اقشار مختلف جامعه ایران

براساس تعریف موسسه گالوپ، میل به مهاجرت میزان علاقه و تمایل افراد به مهاجرت دائمی را می‌سنجد. این شاخص تنها میل را اندازه‌گیری می‌کند و با مفهوم تصمیم به مهاجرت و یا اقدام به مهاجرت و ترک کشور تفاوت اساسی دارد. طی تحقیق انجام‌ شده توسط رصدخانه مهاجرت ایران در میان گروه‌های مختلف اجتماعی، وضعیت میل به مهاجرت از پاسخ به سوال “هم‌اکنون چه میزان تمایل به مهاجرت از ایران دارید؟” به‌دست‌ آمده است. در حالی که وضعیت تصمیم به مهاجرت شامل وضعیت افرادی می‌شود که برای مهاجرت تصمیم جدی دارند و برای تحقق این امر برنامه‌ریزی و اقدام عملی کرده‌اند. این شاخص نیز همانند شاخص میل به مهاجرت ممکن است به مهاجرت واقعی منجر نشود. به هر حال تحقیق انجام‌ شده توسط رصدخانه مهاجرت ایران از طریق پرسش مستقیم از افراد مختلف نگاشته شده است. براساس آمار به دست آمده، به ترتیب بیشترین میل مهاجرت در میان کارکنان، مدیران میانی، دانشجویان، کارآفرینان ارشد، پزشکان و پرستاران است. محبوب‌ترین روش‌های مهاجرتی برای ایرانی‌ها معمولا اخذ پذیرش تحصیلی، اخذ جاب آفر و یا اخذ ویزای جستجوی کار است.

go2tr.irgo2tr.ir

روز جهانی مهاجران

در دسامبر سال ۲۰۰۰ میلادی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۱۸ دسامبر را به عنوان روز جهانی مهاجران اعلام کرد در سال ۱۹۹۰ مجمع کنوانسیون بین المللی، قانون حمایت از حقوق کارگران مهاجر و اعضای خانواده آنها را تصویب کرد. بر اساس این قانون همه افراد اعم از مهاجر و غیر مهاجر از نظر حیثیت و حقوق و کلیه افراد بدون هیچ مستحق استفاده از حقوق بشر و آزادی هستند.

منبع:

• un.org
• imobs.ir

سوالات متداول در مورد آمار ایرانیان خارج از کشور