خاور نزدیک و کشورهای وابسته به آن

خاور نزدیک Neareast اصطلاحی است که توسط غربی ها از دیرباز بر سر زبان ها افتاده و معمولاَ سرزمین های اطراف سواحل شرقی دریای مدیترانه که شامل سرزمین های شمال شرقی آفریقا، جنوب غربی آسیا و گاهی اوقات نیز شبه جزیره بالکان را در بر می گیرد. در حقیقت اصطلاح خاور نزدیک Neareast توسط نخستین جغرافیدانان مدرن غربی برای اشاره به نزدیکی به شرق و مناطقی که تحت سلطه امپراطوری عثمانی بوده، مورد استفاده قرار گرفت و از زمان جنگ جهانی دوم، این نام تا حد زیادی توسط اصطلاح خاورمیانه کمرنگ شد و امروزه می توان گفت کشورهای خاورمیانه همان مناطق خاور نزدیک هستند.

خاور نزدیک کجاست؟

east Near یک اصطلاح جغرافیایی است که تقریباَ یک منطقه بین‌قاره‌ای را شامل می‌شود که متشکل از آسیای غربی، هر دو منطقه آناتولی و Thrace شرقی ترکیه و مناطقی در مصر که بیشتر در شمال آفریقا قرار دارند، است و امروزه بیشتر با نام خاورمیانه جایگزین می‌شود. طبق گفته انجمن نشنال جئوگرافیک، اصطلاحات خاورمیانه و خاور نزدیک Neareast همان قلمرو سرزمین‌هایی از قبیل شبه جزیره عربستان، قبرس، مصر ، عراق، ایران، اسرائیل، اردن، لبنان، سرزمین های فلسطین، سوریه و ترکیه هستند و افغانستان نیز از سال 97 میلادی به این کشورها اضافه شد، به عبارتی برای این که گیج نشوید باید بگوییم خاور نزدیک Neareast امروزی، همان خاورمیانه خودمان است.

مروری بر تاریخچه خاور نزدیک باستان

در آغاز قرن 19 میلادی، امپراطوری عثمانی تمامی سرزمین‌های بالکان از جنوب تا مرزهای جنوبی دشت بزرگ مجارستان را شامل می‌شد، تا سال 1914 میلادی که به جز قسطنطنیه و Thrace شرقی، سایر سرزمین‌ها اعلام استقلال کردند و دولت های ملی گرای بالکان از جمله پادشاهی یونان و صربستان، سرزمین های مجاور دانوب و پادشاهی بلغارستان ظهور کردند و جالب است بدانید عثمانی تا سال 1912، سرزمین هایی از جمله آلبانی، مقدونیه و آدریانوپل ولایت را که در دو جنگ بالکان از 1912 تا 1913 از بین رفتند، حفظ کرده بود. در آن زمان امپراطوری عثمانی که گمان می‌رود در حال فروپاشی است، در مطبوعات به عنوان مرد بیمار اروپا به تصویر کشیده شد.

بیشتر کشورهای بالکان مانند اکثریت لبنان به استثنای بخشی از بوسنی و آلبانی، پیرو مسیحیت بودند و با شروع سال 1894 میلادی، عثمانی ها به ارمنی ها حمله و آنها را قتل عام کردند، به این دلیل که این مردم غیر مسلمان بودند و به عنوان یک تهدید بالقوه برای امپراطوری مسلمان به شمار می‌رفتند، این قتل عام باعث عصبانیت کل جهان مسیحیت شد، از آن زمان به بعد روابط اقلیت ها در امپراطوری عثمانی و قرار گرفتن در سرزمین‌های عثمانی سابق به عنوان یک مسئله شرقی یا همان خاور نزدیک Neareast  معرفی و شناخته شد، چرا که عثمانی‌ها در شرق اروپا ظهور کرده و شروع به کشورگشایی کرده بودند.

امروزه اصطلاحات جغرافیایی و سیاسی بسیاری از قبیل خاور دور و خاور نزدیک مطرح است و در اواسط قرن نوزدهم میلادی، خاور نزدیک Neareast برای توصیف آن بخش از شرق نزدیک به اروپا مورد استفاده قرار گرفت و اصطلاح خاور دور هم به سرزمین های معاصر ژاپن، چین، کره، اندونزی و ویتنام اطلاق می‌شد. جالب است بدانید خاور نزدیک باستان به آنچه که امروز به نام سرزمین‌های شام می‌شناسیم، اطلاق می‌شد، همان سرزمین هایی که در تصرف عثمانی قرار داشت، برخی از مناطقی که فراتر از تصرفات عثمانی بود نیز جزء خاور نزدیک Neareast به شمار می‌رفت که یکی از آنها در شمال آفریقا و در غرب کشور مصر بود، ایران نیز از همان ابتدا جزء این حوزه به شمار می‌رفت. در آخرین دهه از قرن نوزدهم میلادی، این اصطلاح به قوت خود باقی بود تا اینکه امپراطوری عثمانی از هم فرو پاشید و دیگر آن قدرت سابق را نداشت و این فروپاشی باعث سردرگمی قابل توجهی راجع به آنچه منظور از خاور نزدیک Neareast بود، به وجود آورد. در حال حاضر اصطلاح خاور نزدیک Neareast فقط در متون تاریخی برای توصیف کشورهای آسیای غربی از دریای مدیترانه تا ایران و در برخی موارد ایران، مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عبارتی می‌توان گفت خاور نزدیک Neareast در قرن 21 هیچ گونه موجودیت ثابت جهانی و ملی، زبان یا دارایی های تاریخی تعریف شده ای ندارد.

کشورهای خاور نزدیک Neareast در اواخر قرن نوزدهم

اصطلاحات جغرافیایی خاورمیانه و خاور دور که مربوط به مناطقی از کره زمین در امپراطوری سابق انگلیس و همسایگان هلندی‌ها، پرتغالی ها، اسپانیایی ها و آلمانی ها است، در کنار هم قرار می‌گیرند و در روزنامه های اواسط قرن نوزدهم بسیار از آنها استفاده می‌شد و این اصطلاحات قبل از آن با معانی محلی انگلیسی و آمریکایی مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه در سالهای آخر قرن نوزدهم، اصطلاح  خاور نزدیک Neareast باعث ایجاد اختلاف نظرهای بسیاری شد و جالب است بدانید تا مدت ها، این اصطلاح به سرزمین های بالکان اطلاق می‌شد و از آنها به عنوان خاور نزدیک Neareast یاد می‌شد، البته در برخی از کتاب هایی که در اوایل قرن بیستم میلادی به چاپ رسیده‌اند، کشورهای یونان و قسطنطنیه نیز جزء این حوزه به شمار می‌روند.

در قرن بیستم، پس از جنگ های زیادی که اتفاق افتاد و دهه‌ها آشفتگی شدید سیاسی، همچنان از اصطلاحاتی مانند خاور نزدیک ، خاور دور و خاورمیانه استفاده می‌شد ولی با این تفاوت که معنا و دامنه آنها تکامل پیدا کرد و باعث ایجاد سردرگمی‌های بسیاری شد و در نهایت قطعنامه ای که مطالعه خبرگان در زمینه جدید علوم سیاسی بود، صادر شد که موج جدید سیاست ها را در پی داشت که هنوز هم شاهد اثرات آن در کشورهای خاورمیانه که زمانی به خاور نزدیک Neareast شناخته می‌شد، مشهود است. می‌توان گفت خاور نزدیک Neareast در زمان یخ زده است و تعاریف مختلفی از آن توسط قدرت ها، کشورها، سیاستمداران و همچنین جغرافی دانان ارائه می‌شود که بیش از اینکه موضوعی را حل کند منجر به سردرگمی‌های بیشتری می‌شود، به همین دلیل امروزه اصطلاح خاور نزدیک مشابه خاورمیانه است و همان سرزمین ها را شامل می‌شود.

کشورهای حوزه خاور نزدیک Neareast

کشور های خاور نزدیک عبارتند از افغانستان، بحرین، مصر، ایران، عراق، اردن، کویت، لبنان، لیبی، عمان، قطر، عربستان سعودی، سوریه، سودان، امارات متحده عربی و یمن، برخی از جغرافی دانان بر این باورند که قبرس نیز جزء خاور نزدیک است ولی کشورهای نامبرده در حال حاضر به طور رسمی در لیست خاور نزدیک Neareast قرار دارند.

دانشگاه های معتبر خاور نزدیک Neareast

از جمله دانشگاه‌های معتبر خاور نزدیک می‌توان به دانشگاه آمریکایی بیروت در لبنان، دانشگاه نفت و مواد معدنی پادشاه فهد و پادشاه سعود در عربستان سعودی، دانشگاه امارات متحده عربی، دانشگاه آمریکایی در قاهره مصر، دانشگاه قطر، دانشگاه آمریکایی شارجه در امارات، دانشگاه اردن و دانشگاه سلطان قابوس در عمان اشاره کرد، البته یک دانشگاه معتبر دیگر به نام دانشگاه خاور نزدیک در قبرس نیز وجود دارد که البته در صورتی جزء بهترین دانشگاه های این حوزه به شمار می‌رود که بخواهیم این کشور را جزئی از خاور نزدیک Neareast بدانیم، دانشگاه‌های درجه یک ایرانی مانند دانشگاه شریف، شهید بهشتی و دانشگاه تهران نیز از بهترین دانشگاه‌های این منطقه به شمار می‌روند و در سال های اخیر بسیاری از دانشجویان خارجی برای تحصیل آنها را برگزیده‌اند.

معایب و مزایای مهاجرت به خاور نزدیک Neareast

بیشتر کشورهای خاور نزدیک Neareast در 3 دهه اخیر به پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه های مختلف دست یافته‌اند، به خصوص کشورهای عربی و ترکیه به دلیل وجود زیرساخت های قوی در این کشورها، افراد بسیاری در سال های اخیر از سراسر جهان به این منطقه مهاجرت کرده‌اند. بسیاری از این کشورها به دلیل اقتصاد پویا و رو به رشدی که دارند در زمینه جذب سرمایه گذار خارجی بسیار موفق عمل کرده‌اند و نمونه بارز آن امارات متحده عربی، قطر، عمان و ترکیه هستند، از آنجایی که سطح رفاه و زندگی در بیشتر این کشورها بسیار بالا و در مقابل هزینه های زندگی پایین است، مهاجرت به این منطقه می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد، البته برخی از شهرهای کشورهای خاور نزدیک Neareast مانند دبی بسیار گران هستند و مقصدی برای سرمایه گذاری و تفریح ثروتمندان جهان هستند، یکی از معایبی که این کشورها برای مهاجرت دارند، اینکه بعد از مهاجرت از طریق سرمایه گذاری و یا روش های دیگر، حق شهروندی خود را به راحتی اعطا نمی‌کنند .

جالب است بدانید که در این منطقه بر خلاف آنچه تصور می‌کنیم، نشانه های بسیاری از نژادپرستی وجود دارد و از آنجایی که بیشتر این کشورها از اسلام پیروی می‌کنند، ممکن است برای زندگی دشواری‌هایی از لحاظ مذهب و آزادی اندیشه دینی وجود داشته باشد. خاور نزدیک Neareast یا خاورمیانه یکی از مناطقی است که همواره از گذشته تا به امروز متشنج بوده و هست و همیشه جنگ‌های لفظی بین دولت آنها و بعضا عملیات های تروریستی در این منطقه انجام می‌شود و از نظر امنیت یکی از نا امن ترین مناطق جهان محسوب می‌شود.

اقتصاد در خاور نزدیک Neareast

کشورهای منطقه خاور نزدیک در سال های اخیر به رشد اقتصادی بسیار خوبی دست یافته‌اند و بیشتر آن ها از طریق صنایع مختلف درآمدزایی می‌کنند. این منطقه پر از منابع طبیعی، نفت و گاز است و همانطور که می‌دانید این منابع از جمله مهمترین منابع درآمد کشورهایی مانند ایران، ترکیه و قطر به شمار می‌روند، ولی در دهه‌های اخیر صنعت توریسم نیز به جمع این صنایع اضافه شده و به درآمدزایی بی سابقه در این کشورها منجر شده است به‌طوریکه منبع اصلی کشوری مانند امارات در این سال ها، صنعت گردشگری است، همچنین بسیاری از کشورهای خاور نزدیک Neareast از طریق جذب سرمایه گذار خارجی به کسب درآمد می‌پردازند و درآمد متوسط سالانه کشورهای خاور نزدیک از صنایع و روش‌های مختلف به 80 میلیارد دلار آمریکا می‌رسد، البته این آمار شامل کشورهایی مانند ایران، عراق، افغانستان، سودان، لیبی، لبنان و مصر نمی‌شود.

شایان ذکر است که دانشگاه‌های منطقه خاور نزدیک نیز در این سال‌ها در توسعه و رشد اقتصاد کشورهای عربی نقش بسزایی داشته‌اند و بسیاری از دانشجویان بین المللی از سراسر جهان، از اروپا و آمریکا برای ادامه تحصیل، این منطقه را برمی‌گزینند.