مهاجرت تحصیلی و جهانی سازی آموزش عالی
خاطره محمدی
بروزرسانی:
انتشار: ۵ سال پیش
با افزایش مهاجرت تحصیلی شاهد جهانی‌شدن آموزش عالی هستیم. تحصیل در خارج از کشور می‌تواند فرصت‌های شغلی حرفهای را تقویت کند. افراد زیادی تحصیل در خارج را به عنوان کم‌هزینه‌ترین روش مهاجرت انتخاب می‌کنند. موسسه مهاجرتی GO2TR با سال‌ها فعالیت در زمینه انواع روش‌های مهاجرتی، پرونده‌های موفقی در حوزه مهاجرت تحصیلی در کارنامه خود دارد. کارشناس‌های مهاجرتی ما در هرساعت از شبانه‌روز آماده خدمت‌رسانی به شما هستند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
مقدمه
با افزایش مهاجرت تحصیلی شاهد جهانی‌شدن آموزش عالی هستیم. تحصیل در خارج از کشور می‌تواند فرصت‌های شغلی حرفهای را تقویت کند. به‌طورکلی دانشجویانی که به دنبال آموزش خارج از کشور هستند به کشورهایی که دارای مؤسسات آموزشی پیشرفته‌تر از خود هستند، مهاجرت می‌کنند. آموزش و پیشرفت، چه شخصی و چه اجتماعی، در تخیل انسان و در همه زمینه‌های تاریخی کاملاً پیوند خورده است. در بیشتر کشورهای میزبان، آموزش عالی بدون شهریه بود.
تا دهه ۱۹۸۰ بسیاری از کشورها هیچ‌گونه مقرری برای پرداخت شهریه دانشجویان داخلی و بین‌المللی تعیین نمی‌کردند. بریتانیا اولین کسی بود که دانشجویان خارج از کشور هزینه معین کرد. سپس سایر کشورها مانند استرالیا شروع به پیروی از این روند کردند.
مهاجرت تحصیلی و جهانی سازی آموزش عالی
مهاجرت تحصیلی به این معنی است که دانشجو به مدت معینی در خارج از کشور تولد یا تابعیت خود، به تحصیل مشغول شود. در دوره جهانی‌سازی، بین‌المللی شدن آموزش عالی به طرز چشمگیری افزایش‌یافته و به یک فعالیت بازار محور تبدیل‌شده است.
با پیشرفت سریع آموزش‌های بین‌المللی، تعداد دانشجوهای بیشتری در کشورهای خارجی به دنبال تحصیلات عالی هستند و بسیاری از دانشجویان بین‌المللی اکنون تحصیل در خارج از کشور را به‌عنوان پله‌ای به سمت اقامت دائم یک کشور در نظر می‌گیرند. مؤسسات برای جذب دانشجویان بین‌المللی در شرایطی رقابت می‌کنند كه به دلیل سیاست‌های مهاجرت در کشورهایی مانند ایالات‌متحده و انگلیس قادر به انتقال ویزاهای كار نیستند.
مهاجرت تحصیلی در گیرودار تاریخ
بیشتر جریان اعزام دانشجویی از مستعمرات به پایتخت‌های جهان به دوره استعمار برمی‌گردد. دولت‌های شاهنشاهی برای دانشجویان منتخب جهت ادامه تحصیلات عالی مسیری فراهم میکردند. مفهوم تحصیل در خارج از كشور بر این اساس بود كه دانش‌آموختگان هنگامی‌که مهارت‌های خود را توسعه داده و ارزش‌های حاكمان استعماری را جذب میکردند، به خدمت در وطن خود، بازگردند.
دوران جنگ سرد تأثیر چشمگیری در کمک‌های خارجی و بودجه دانشجویان خارج از کشور داشت. سیاست توزیع دانش علمی و به اشتراک‌گذاری پیشرفت صنعتی با جهان درحال‌توسعه به کمک مؤسسات آموزش عالی نیاز داشت. حمایت از USAID، مأموریت سیاست خارجی را با پشتیبانی از آموزش عالی مرتبط کرد. رقبا در جنگ سرد برنامه‌های تحصیل در خارج از كشور را تأمین میکردند و برای جذب دانش‌آموزان از كشورهای درحال‌توسعه در رقابت بودند.
یکی از معروف‌ترین برنامه‌های ارز بین‌المللی که مهاجرت دانشجویان بین‌المللی را تسهیل و تشویق می‌کند، برنامه فولبرایت است. برنامه Fulbright که در سال ۱۹۴۶ تأسیس‌شده است، برای دانشجویان و دانشمندان، معلمان و متخصصان جهت انجام مطالعات و تحقیق کمک مالی می‌کند. برنامه Fulbright در ابتدا با استفاده از درآمد حاصل از فروش املاک جنگ تأمین شد.
برنامه کلمبو برنامه دیگری بود که باعث تشویق حرکت دانشجویان بین کشورها شد. طرح کلمبو در سال ۱۹۵۱ باهدف تقویت توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه آسیا و اقیانوسیه تأسیس شد. برنامه کلومبو مسئولیت حمایت از بیش از ۴۰،۰ دانش‌آموز آسیایی برای تحصیل یا آموزش در مؤسسات آموزش عالی استرالیا را بر عهده داشت. بودجه توسط کشورهای عضو تأمین می‌شود که شامل ترکیبی از ۲۶ کشور مشترک‌المنافع و کشورهای غیر مشترک‌المنافع است.
بودجه و هزینه مهاجرت تحصیلی
بازار بین‌المللی دانشجویی به یک منبع مهم درآمدی برای اقتصادهای محلی تبدیل‌شده است و بسیاری از مؤسسات به درآمد حاصل از مهاجرت تحصیلی متکی هستند. بهتر است دانشجویان قبل از اقدام به مهاجرت تحصیلی با افرادی که این راه را رفته‌اند مشورت کنند.
در بیشتر کشورهای میزبان، آموزش عالی بدون شهریه بود. تا دهه ۱۹۸۰ بسیاری از کشورها هیچ‌گونه مقرری برای پرداخت شهریه دانشجویان داخلی و بین‌المللی تعیین نمی‌کردند. بریتانیا اولین کسی بود که دانشجویان خارج از کشور هزینه معین کرد. سپس سایر کشورها مانند استرالیا شروع به پیروی از این روند کردند.
بازار بین‌المللی دانشجویان اکنون میلیاردها دلار هزینه دارد و متعاقباً رقابت بین مؤسسات شدید است. تحصیل در خارج از کشور گران است و در بیشتر موارد توسط خود فرد تأمین می‌شود.
در کشورهای عضو OECD چه الگوی برای تعیین هزینه‌ها وجود دارد؟ در برخی کشورها هزینه دانشجویان بین‌المللی بالاتر از دانشجویان داخلی است. این اتفاق در استرالیا، کانادا، نیوزلند، انگلیس و ایالات‌متحده رخ می‌دهد. سوئد از سال ۲۰۱۱ شروع به دریافت هزینه‌های دانشجویان غیراروپایی کرد. برخی از کشورها بین شهریه دانشجویان بین‌المللی و داخلی تفاوتی قائل نیستند. شهریه دانشجویان خارجی و داخلی در فرانسه، یونان، مجارستان، ایتالیا و ژاپن یکسان است. همچنین کشورهایی مانند دانمارک، فنلاند و نروژ از دانشجویان خارجی شهریه دریافت نمی‌کنند.
برای دانشجوهای خارجی هزینه ی تحصیل در کشورهای میکسان نیست. دانشجویان می‌توانند با هزینه‌ای بالغ‌بر ۸۰۰۰ یورو در سال در کشورهای آلمان، اتریش، فرانسه، نروژ، ایتالیا، اسپانیا، لهستان و چک به تحصیلات خود ادامه دهند. به طور معمول تحصیل در کشورهای دیگر با هزینه‌هایی همراه است. دانشجویان پس از اخذ پذیرش از دانشگاه و کشور موردنظر، ملزم به پیگیری روند ویزای تحصیلی هستند. سفارت کشورهای مختلف متناسب با انتخاب دانشجویان، مدارک به خصوصی را طلب می‌نمایند .
کشورهای مقصد مهاجرت تحصیلی
بین سال‌های ۱۹۶۳ و ۲۰۰۶ تعداد دانش‌آموزانی که در یک کشور خارجی تحصیل میکردند ۹ برابر افزایش‌یافته است. در سال ۲۰۰۶، ۲٫۷ میلیون دانش‌آموز در خارج از کشور مشغول به تحصیل بودند و پیش‌بینی‌هایی وجود دارد که تقاضا برای آموزش مرزی تا سال ۲۰۲۵ به ۷٫۲ میلیون نفر برسد.
کشورهای OECD تقریباً ۸۵٪ دانشجویان خارجی جهان را دارند که اکثر آن‌ها فقط در ۶ کشور متمرکز هستند. در سال ۲۰۰۷، ایالات‌متحده ۲۱٫۴٪ از ثبت‌نام‌های خارجی، انگلیس ۱۲٫۶٪، فرانسه ۸٫۸٪، استرالیا ۷٫۶٪، آلمان ۷٫۴٪ و ژاپن ۴٫۵٪ را به خود اختصاص داده است.
استرالیا، بالاترین نسبت دانشجویان بین‌المللی در سرانه جمعیت جهان را دارد. ۸۱۲۰۰۰ دانشجوی بین‌المللی در سال ۲۰۱۹ در دانشگاههای کشور و مؤسسات حرفهای ثبت‌نام کرده‌اند. بر این اساس، در سال ۲۰۱۹، دانشجویان بین‌المللی به‌طور متوسط ۲۶٫۷ درصد از کالاهای دانشجویی دانشگاههای استرالیا را استفاده میکردند؛ بنابراین تحصیلات بین‌المللی یکی از بزرگ‌ترین صادرات کشور را نشان می‌دهد و از جمعیت این کشور برخوردار است و بخش قابل‌توجهی از دانشجویان بین‌المللی پس از فارغ‌التحصیلی در استرالیا باقیمانده‌اند. اروپا نیز با داشتن تقریباً ۸۴۰،۰ دانشجو بین‌المللی یکی از مقاصد مهم تحصیلی است.
آسیای شرقی و اقیانوسیه در صدر لیست اعزام دانشجویان قرار دارند و ۲۹٪ از کل دانشجویان بین‌المللی آموزش عالی را به خود اختصاص داده‌اند. (دانشجویان چین ۱۵٪ از این کل را تشکیل می‌دهند.) آمریکای شمالی و اروپای غربی ۱۸٪، سپس اروپای مرکزی و شرقی ۱۱٪، جنوب و غرب آسیا ۹٪، کشورهای عربی ۷٪ و زیر صحرای آفریقا ۵٫۸٪ را تشکیل می‌دهند.
برای مطالعه بیشتر روی عنوان “پذیرش تحصیلی در خارج؛ راهنمای صفرتا صد” کلیک کنید.
عوامل مؤثر در رشد مهاجرت دانشجویی
عوامل زیادی در افزایش مهاجرت تحصیلی نقش دارند. بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه ، مکان‌های دانشگاهی کمتری دارند و درنتیجه دانشجویان چاره‌ای جز تحصیل در خارج از کشور ندارند. علاوه بر این تحصیل در خارج از کشور می‌تواند فرصت‌های شغلی حرفهای را تقویت کند. به‌طورکلی دانشجویانی که به دنبال آموزش برون‌مرزی هستند به کشورهایی که دارای مؤسسات آموزشی پیشرفته‌تر از خود هستند، مهاجرت می‌کنند.
به‌عنوان‌مثال، دانشجویان کشورهای عربی برای ادامه تحصیل به مصر و اردن مهاجرت می‌کنند و بسیاری از دانشجویان بنگلادش و نپال به هند سفر می‌کنند. مهاجرت تحصیلی از کشورهای درحال‌توسعه به کشورهای توسعه‌یافته غالباً به این دلیل است که کیفیت و معیارهای آموزشی ارائه‌شده در کشورهای OECD بر آنچه در کشور مبدأ ارائه می‌شود، برتر است.
مزایا و معایب مهاجرت تحصیلی
مهاجرت تحصیلی معایب و مزایای خاص خود را دارد. زندگی در خارج از کشور ارزان و بدون سختی نیست . باید به عنوان یک خارجی هزینه های را تقبل کرد و از پس خرج زندگی جدید برآمد. تحصیلات عالی با مهاجرت تحصیلی به یک کالای عمده صادراتی جهانی تبدیل‌شده است و کشورهای درحال‌توسعه از کمبود نیروهای علمی و حرفهای برخوردارند. پس‌ازآن، تغییر در سیاست‌های ویزا و مهاجرت انگیزه‌هایی را برای دانشجویان جهت سفر به خارج از کشور فراهم کرده است و به‌طور بالقوه مهاجرت تحصیلی می‌تواند دروازه‌ای برای اقامت دائم در یک کشور میزبان ارائه دهد. یک نظرسنجی در سال ۲۰۰۶، توسط دانشگاه مونایش استرالیا انجام شد، آماری را نشان داد که ۷۵٪ از دانشجویان هندی که تحصیلات دانشگاهی را در استرالیا به اتمام رسانده‌اند، در این کشور اقامت دائم گرفته اند.
سخن آخر
اگر قصد مهاجرت تحصیلی دارید؛
اول از همه ، بررسی کنید که به کدام کشورها واجد شرایط درخواست دادن هستید. به عنوان مثال ، تعداد بسیار کمی از دانشگاههای ایالات متحده دانشجویانی را می پذیرند که فقط ۳ سال تحصیلات لیسانس داشته باشند. اما این مشکلی در کشورهایی مانند انگلستان و ایرلند نیست.
دوم ، ببینید چه دوره ای را می خواهید دنبال کنید و کدام کشورها به آن معروف هستند. برای مثال فرانسه اگر بخواهید عطرسازی را یاد بگیرید عالی خواهد بود!
منبع:
پرسش و پاسخ