جت لگ چیست؟

راه های مقابله با جت لگ یا همان پرواز زدگی

بارها برای ما پیش آمده که پروازی به کشور و یا حتی قاره ای دیگر داشتیم که اختلاف زمانی بین کشور ما و آنها زیاد بوده است، در کشور مبدا روز حرکت میکنیم و وقتی در کشور مقصد پیاده می شویم باز هم روز است و ما زمان زیادی را برای خواب و استراحت نداشتیم. همین مسئله باعث می شود تا زمان خواب ما بهم بریزد و به صورت فیزیکی مشکلاتی برایمان به وجود می آورد و باید چند روزی از پروازمان بگذرد تا به حالت عادی و طبیعی برگردیم. در اصطلاح به این مسئله جت لگ می گویند ما دراین مطلب به شما می گوییم جت لگ چیست و راه های مقابله با آن را به شما می گوییم.

جت لگ چیست ؟

بدن شما یک ساعت داخلی دارد که ساعت زیستی نامیده می شود و به بدن شما دستور خوابیدن یا بیدار شدن می دهد. پدیده جت لگ به این دلیل رخ می دهد که بدن شما به جای همگام شدن با منطقه زمانی محل جدیدی که به آن سفر کرده اید، هنوز با منطقه زمانی مبدآ تطبیق دارد. هرچه اختلاف زمانی مناطق زمانی مبدا و مقصد بیشتر باشد احتمال وقوع پرواز زدگی یا همان جت لگ بیشتر است. پرواز زدگی می تواند سبب خستگی مفرط در طول روز، احساس ناخوشی، مشکل در هوشیاری و اختلالات گوارشی شود. پرواز زدگی موقت است اما می تواند به طور محسوسی آسایش سفر تفریحی یا کاری شما را مختل کند. خوشبختانه راه هایی برای جلوگیری و به حداقل رساندن اثرات جت لگ وجود دارد.

علائم جت لگ

فرد مبتلا به جت لگ علاوه‌ بر خستگی و بی‌خوابی، ممکن است دچار چند مشکل جسمی و روحی هم بشود، ازجمله اضطراب، یبوست، اسهال، پریشانی، کم‌شدن آب بدن، سردرد، زودرنجی، حالت تهوع، سوء هاضمه، مشکل در تمرکز، عرق کردن، مشکل در هماهنگی، سرگیجه، خواب‌آلودگی در طول روز، بی‌قراری و حتی اختلال حافظه. بعضی‌ها مشکلات دیگری را هم گزارش داده‌اند، مانند بی‌نظمی در ضربان قلب و افزایش حساسیت به بیماری. کودکان هم ممکن است مانند بزرگسالان دچار مشکلات مربوط به جت لگ بشوند معمولا برای تشخیص جت لگ نیازی به معاینه‌ی پزشکی نیست. اگر برفراز چند منطقه‌ی زمانی سفر کرده و نشانه‌های مربوطه را در خود حس کردید، به‌احتمال زیاد دچار جت لگ شده‌اید. اگر نشانه‌های جت لگ شدید هستند و پس از چند روز برطرف نشده‌اند یا مشکلات دیگری هم دارید، حتما با پزشک مشورت کنید. دلیل جت لگ ناتوانی بدن مسافر در سازگاری فوری با زمان در منطقه‌ی متفاوت است. درنتیجه مثلا وقتی یک نفر از تهران حرکت می‌کند و ساعت ۱۲ شب به وقت پاریس به این شهر می‌رسد، ساعت داخلی بدنش همچنان به‌وقت تهران عمل می‌کند. همین‌طور که بدن تقلا می‌کند تا با برنامه‌ی زمانی جدیدش سازگاری پیدا کند.

جت لگ چقدر طول می‌کشد؟

بهبود جت لگ به تعداد منطقه‌های زمانی بستگی دارد که برفرازشان سفر کرده‌اید. به‌طور کلی، بدن انسان به‌سرعت روزی یک یا دو منطقه‌ی زمانی، با منطقه‌ی زمانی جدید سازگاری پیدا می کند. برای مثال، اگر شش منطقه‌ی زمانی را طی کرده‌اید، معمولا طی سه تا پنج روز با منطقه‌ی زمانی جدید سازگار می‌شوید. جت لگ موقتی است و بیشتر افراد طی چند روز بهبود می‌یابند. عوارض ناشی از جت لگ بسیار نادر هستند. اگر فردی دچار بیماری قلبی باشد، استرس ناشی از اختلال در ساعت زیستی به‌همراه استرس سفر، ارتفاع زیاد و عدم ‌تحرک طی پرواز، ممکن است منجر به حمله‌ی قلبی بشوند. در برخی افراد اگر جت لگ بی‌خوابی مزمن به همراه بیاورد، ممکن است منجر به سکته‌ مغزی هم بشود.

جلوگیری و درمان پرواز زدگی یا جت لگ

برنامه خود را تنظیم کنید و آرامش داشته باشید

دانستن این که چگونه می توان برای پرواز طولانی آماده شد، می تواند به این معنی باشد که تعطیلات خود را به جای خستگی، با سر حالی شروع کنید. اگر شما در خانه زمان بندی سختی دارید، سعی کنید آن برنامه را در طول روز قبل از پرواز ملایم و آرام تر کنید. داشتن یک روتین خوردن و خوابیدن سفت و سخت، پرواز شما را سخت تر می کند

قبل از پرواز یک خواب خوب و کامل داشته باشید

افراد اغلب به مدت چند ساعت قبل از پرواز طولانی می خوابند  چه به خاطر هیجان قبل از تعطیلات یا تلاش عمدی برای خستگی درکردن باشد، به هر حال یک اشتباه بزرگ خواهد بود آخرین تغییرات در برنامه روتین شما تنها آن را سخت تر می کند که با مناطق زمانی جدید سازگار شوید. یک شب قبل از پرواز یک خواب خوب داشته باشید تا برای مقابله با جت لگ یا پرواز زدگی تجهیز شوید.، اما داشتن خواب خوب به منزله بیشتر خوابیدن نیست

 از پرواز کردن در شب اجتناب کنید

در صورت امکان پروازی را انتخاب کنید که در روز می رسد. این کار باعث می شود بیدار ماندن آسان تر شود  اگر خورشید می درخشد و شما یک روز کامل جلوتر از خود دارید، بیشتر وسوسه خواهید شد که بیرون بروید و همه چیز را بررسی کنید و حالتان بهتر خواهد بود

از سفر لذت ببرید

سعی کنید یک توقف داشته باشید و تا حد ممکن از پرواز های مستقیم دوری کنید. اینگونه بدن شما زمان بیشتری برای سازگار شدن با برنامه جدید دارد. این هم چنین می تواند قیمت بلیت هواپیما را کاهش دهد. جستجو برای پرواز چند شهری می تواند به شما کمک کند تعطیلات کامل یک روزه را انتخاب کنید و از سفر خود نیز بیشتر لذت ببرید

قرص های خواب آور نخورید

تکیه کردن بر قرص های خواب آور برای پروازهای طولانی مدت یک ایده بد است. آن ها ارزش این کار را ندارند. برای کمک به بهبودی شما از پرواز زدگی کاری انجام نمی دهند و تنها زمانی که شما زمین را ترک می کنید، احساس ناراحتی می کنید. اگر به بستن چشم ها نیاز دارید، این کار را طبیعی انجام دهید. آب داغ یکی از بهترین سرویس های رایگان است، که با چای های گیاهی کیسه ای گزینه خوبی خواهند بود.

از خوردن قهوه دوری کنید

از نوشیدنی های سنگین کافئین دار مثل قهوه، کولا و نوشابه های انرژی زا دوری کنید. این محرک های مصنوعی بر توانایی شما برای خوابیدن و افزایش زمان بهبود تاخیر جت تاثیر خواهند گذاشت. بدن شما زمانی که هیدراته است عملکرد خوبی دارد، بنابراین نوشیدن مقدار زیادی آب راهی خوب برای جبران کردن اثرات تاخیر پرواز زدگی است.

ساعت خود را تنظیم کنید

زمانی که سوار هواپیما می شوید، ساعت خود را با زمان مقصد تان تنظیم کنید تا از نظر روانی آرام تر شوید.

درست غذا بخورید

یک نکته مهم تر این است که شروع به خوردن سه وعده غذا در روز با توجه به منطقه زمانی جدید بکنید، حتی اگر این به معنای خوردن کورن فلکس در ساعت 11 شب باشداگر شما از افرادی هستید که به خوردن شام عادت دارند، ممکن است چنین شرایطی فراهم نباشد.

نور خورشید را دریافت کنید

تا آنجا که می توانید نور روز را بگیرید. نور روز باعث می شود احساس بهتری داشته باشید. مگر اینکه تمام شب بیدار باشید. که هرگز پیش از پرواز طولانی ایده خوبی نیست

کمی ورزش کنید

کمی تمرین کنید تا اندورفین خود را بالا ببرید و زانوها را کشش دهید تا در مسافت های طولانی مشکل نداشته باشد. این روزها تقریباً همه مجلات خطوط هوایی بخشی تمرینات ساده ای برای پروازهای طولانی دارند

نوشیدن چای گیاهی آرام بخش

این یکی از قدیمی ترین و موثر ترین روش ها خواهد بود.اگر نمی توانید شب بخوابید، بابونه یا اسطخدوس را امتحان کنید. چای بابونه برای درمان بی خوابی به مدت چندین سال است که مورد استفاده قرار گرفته و مشهور است که دارای ویژگی هایی برای تحریک خواب و آرامش است. تحقیقات نشان داده اند که اسطوخودوس باید در تسریع خواب و تسکین بی قراری موثر باشد.

بلافاصله بعد از رسیدن، نخوابید

این نکته مربوط به مسافرانی است که صبح یا بعد از ظهر به مقصد خود می رسند. با گرفتن یک دوش سریع، با طراوت بمانید  از چرت زدن اجتناب کنید چون ممکن است به جای خوابیدن در شب، الان به خواب بروید. اما اگر واقعاً مجبور هستید، یک چرت کوتاه بزنید، اگر می خواهید بیدار و سرحال شوید نباید بیش از 30 دقیقه طول بکشد. برای اینکه مطمئن شوید که چرت زدن شما به یک خواب چند ساعته نمی رسد، می توانید از کارکنان هتل بخواهید که یک تماس بیداری به شما بگیرند

در معرض نور بودن خود را کنترل کنید

ساعت بدن شما با تغییرات نور طبیعی تنظیم می شود، بنابراین از این واقعیت استفاده کنید. اگر میل دارید در اواسط بعد از ظهر چرت بزنید، کمی نور خورشید بگیرید.غروب آفتاب را تماشا کنید و یا در هنگام غروب قدم به خیابان بگذارید، همان طور که غده پینه آل شما “هورمون خواب” را آزاد می کند  وقتی نور محو می شود. در شب، از روشنایی گرم در اتاق هتل استفاده کنید. هنگامی که چراغ ها را خاموش کردید، از استفاده از تلفن همراه خود خودداری کنید، چون بدن شما ممکن است “نور آبی” صفحه را با نور روز اشتباه بگیرد. به خاطر داشته باشید که بدن شما تا حدی بر سیگنال های نور برای آزاد کردن “ملاتونین” تکیه دارد..

مواد غذایی زیادی نخورید

آیا در مورد این واقعیت فکر کرده اید که غذای هواپیما تاثیری بر پرواز زدگی شما دارد؟ این اغلب درست است! برای مثال، در هوا و هم در زمین غذای غنی از کربوهیدرات می تواند باعث شود که شما احساس خستگی و کسلی کنید. برنج، سیب زمینی، پاستا و همچنین همبرگر در طول یک دوره، نیاز شما به خواب را افزایش می دهد و می تواند در هنگام پرواز به سمت شرق واقعاً مفید باشد اگر به سمت غرب می روید, باید سبک تر باشید و پروتئین را انتخاب کنید تا به شما کمک کند بیدار بمانید. گوشت, ماهی, یا تخم مرغ شما را پر می کند اما نه زیاد, بنابراین بدن شما می تواند از انرژی برای بیدار ماندن استفاده کند.

کفش و لباس راحت بپوشید

در سفرهای طولانی، حس راحتی مهم‌تر از خوش‌تیپی است! کفش و لباس راحت بپوشید. اکسسوری و زیورآلاتی که اذیت‌تان می‌کنند، به خودتان آویزان نکنید. موقع انتخاب لباس سفر، حواس‌تان به آب‌وهوای مقصد باشد. لباس مناسب مقصدتان را بپوشید.

سوالات متداول