تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
رشته حقوق یکی از بهترین رشتههای تحصیلی در اسپانیا است و برای دانشجویانی که بهدنبال تحصیل در خارج با هزینه کم و مهاجرت به اسپانیا هستند از محبوبیت بالایی برخوردار است. کشور اسپانیا به عنوان یکی از محبوبترین مقاصد برای دانشجویان بینالمللی، دارای برخی از قویترین دانشگاهها در رشته حقوق است. تحصیل در اسپانیا در رشته حقوق، باعث میشود که نه تنها سیستمهای حقوقی خود اسپانیا، بلکه سیستمهای حقوقی ایالات متحده و اتحادیه اروپا را نیز مطالعه کنید. تسلط به دو زبان اسپانیایی و انگلیسی مهمترین شرط تحصیل در این رشته است. مهمترین مزیت تحصیل حقوق در اسپانیا این است که پس از فارغ التحصیلی میتوانید در سطح بینالمللی وکالت کنید، زیرا دانشگاههای این کشور از فرآیند و معاهده بولونیا تبعیت میکنند. این رشته در سه مقطع کارشناسی، کارشناسیارشد و دکترا در دانشگاههای برتر اسپانیا ارائه میشود. هزینه تحصیل در دانشگاههای دولتی سالانه حدودا ۵,۷۰۰ تا ۷,۱۰۰ دلار در سال برای مقطع کارشناسی و همچنین ۲,۴۰۰ تا ۷,۱۰۰ دلار در سال برای مقطع کارشناسیارشد است. هزینه تحصیل حقوق در دانشگاههای خصوصی از ۳,۰۰۰ یورو (۳,۵۴۱ دلار) تا ۳۱,۷۰۰ یورو (۳۷۴۲۱ دلار) در سال متغیر است.
برای تحصیل در اسپانیا و پیدا کردن مسیر مناسب در انواع روشهای مهاجرت، تیم تخصصی هلدینگ مهاجرتی GO2TR آماده مشاوره رایگان و خدمترسانی در تمام این مسیر هستند.
تحصیل رشته حقوق در اسپانیا با GO2TR
کارشناسان باتجربه GO2TR، تاکنون به افراد زیادی کمک کردهاند تا با صرف حداقل زمان و هزینه، به اسپانیا مهاجرت کرده و در رشته مورد علاقه خود به تحصیل بپردازند. در تصویر روبهرو، پرونده موفق اخذ ویزای تحصیلی اسپانیا برای نجات عزیز را مشاهده میکنید که توسط کارشناسان GO2TR، انجام شده است.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- شرایط تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
- شرایط لازم برای ورود به رشته حقوق در اسپانیا
- آزمون های ورودی رشته حقوق در اسپانیا
- روند درخواست برای تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
- تحصیل رشته حقوق در اسپانیا در مقطع کارشناسی
- تحصیل رشته حقوق در اسپانیا در مقطع کارشناسیارشد
- تحصیل رشته حقوق در اسپانیا در مقطع دکترا
- هزینه تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
- بهترین دانشگاههای رشته حقوق در اسپانیا
- بورسیههای تحصیلی رشته حقوق در اسپانیا
- کار پس از تحصیل و درآمد رشته حقوق در اسپانیا
- مراحل و نحوه ورود به حوزه وکالت در اسپانیا
شرایط تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
مدرک حقوق در اسپانیا تا حد زیادی در سراسر جهان مشهور است و تحصیل در این رشته یک رویکرد چند سیستمی را ارائه میدهد که تمام جنبههای دانش را برای آموزش حقوقی پوشش میدهد. به عنوان مثال موسسات اسپانیایی عمدتاً بر سیستمهای حقوقی اسپانیا، اتحادیه اروپا و ایالات متحده تمرکز دارند، اما مؤسسات آموزشی نیز وجود دارند که فقط حقوق مدنی را آموزش میدهند.
پس از فارغ التحصیلی، دانشجویان حقوق در اسپانیا باید وارد دوره آموزشی به مدت دو سال شوند و سپس در آزمون دولتی آن قبول شوند. بدون قبولی در این آزمون واجد شرایط وکالت نخواهند شد.
لیسانس حقوق (LL. B. مخفف Legum Baccalaureus) یک مدرک آکادمیک است که پس از فارغالتحصیلی در مقطع کارشناسی اعطا میشود. همچنین برای فارغالتحصیلان مقطع کارشناسیارشد حقوق مدرک (LL. M.) صادر میشود.
دروس رشته حقوق در اسپانیا شامل حقوق جزا، قانون قرارداد، سهام و امانت، قوانین اتحادیه اروپا، قانون اساسی و اداری، قانون عمومی، قانون تارت و … هستند. توجه داشته باشید که این واحدها برای تمامی دانشگاهها یکسان نیستند و دانشگاههای مختلف ممکن است برنامههای آموزشی متفاوتی را در خود جای دهند.
مهارتهایی که در طول تحصیل رشته حقوق در اسپانیا به دست خواهید آورد شامل توانایی مذاکره، تفسیر اطلاعات پیچیده، برقراری ارتباط با اعتماد به نفس، نوشتن اختصاری، ایجاد استدلال درست و غیره است. همه این مهارتهای کسب شده نه تنها به شما کمک میکنند تا یک وکیل عالی شوید، بلکه شما را آماده میکنند تا سهم مثبتی در جامعه داشته باشد.
اگر به زبان اسپانیایی مسلط نیستید، دانشگاههایی در اسپانیا وجود دارند که این رشته را به زبان انگلیسی ارائه میدهند. اگر مایل به تحصیل حقوق در اسپانیا به زبان انگلیسی هستید، بهتر است ابتدا در سایت دانشگاه انتخابی خود در مورد شرایط تحصیل در رشته حقوق تحقیق کنید، زیرا اکثر برنامهها به زبان اسپانیایی ارائه میشوند. راه سادهتر این است که از کارشناسان مهاجرتی GO2TR در این باره راهنمایی دریافت کنید.
شرایط لازم برای ورود به رشته حقوق در اسپانیا
شرایط ورود به دانشگاههای حقوق اسپانیا بسته به دانشگاه موردنظر و مقطع تحصیلی شما متفاوت است. اما با این حال، شما باید مدارک کلی زیر را تهیه کنید:
- ارزیابی مدارک تحصیلی توسط کنسولگری یا سفارت اسپانیا
- ارائه دیپلم دبیرستان، در صورت اقدام برای مقطع کارشناسی
- ارائه مدرک کارشناسی حقوق در صورت اقدام برای مدرک کارشناسیارشد
- تسلط به زبان انگلیسی یا اسپانیایی، بسته به روش آموزشی در دانشگاه انتخابی خود (توجه داشته باشید که باید مدرکی دال بر مهارت زبان ارائه دهید که نمره آزمون آیلتس برای مقطع کارشناسی حداقل ۶.۵ و کارشناسی ارشد و دکترا حداقل ۷ است).
- توصیهنامه
- ریز نمرات
- انگیزهنامه
- ارائه رزومه کاری در صورت درخواست برای مدرک کارشناسیارشد
- نمره آزمون GRE جنرال (برای بعضی از دانشکده های حقوق مورد نیاز است.)
- دریافت ویزای تحصیلی اسپانیا
آزمون های ورودی رشته حقوق در اسپانیا
علاقمندان تحصیل حقوق در اسپانیا باید در یک آزمون ورودی به نام selectividad یا Pruebas de Acceso a la Universidad، نمره قبولی کسب کنند. این آزمون ۲ بار در سال در کشور محل اقامت متقاضی انجام میگیرد، پس از گذراندن این آزمون، متقاضی واجد شرایط تحصیل در هر دانشگاه دولتی یا خصوصی اسپانیا خواهد شد.
روند درخواست برای تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
فرآیند اپلای تحصیلی اسپانیا برای دریافت مدرک حقوق کم و بیش همانند همان رویهای است که دانشجویان برای رشتههای دیگر انجام میدهند. مراحلی که برای اپلای یا اخذ پذیرش تحصیلی در رشته حقوق در اسپانیا باید انجام دهید شامل موارد زیر است:
- دانشگاهی را که قصد تحصیل در آن را دارید انتخاب کنید.
- بررسی کنید که آیا شرایط لازم برای ورود به این دانشگاه را دارید یا خیر.
- مدارک پشتیبان مورد نیاز برای ارسال را بررسی کنید.
- اطمینان حاصل کنید که از نظر مالی توانایی تامین هزینههای تحصیلی خود را دارید.
- تمام مدارک پشتیبان را آماده کنید.
- شهری که میخواهید در آن زندگی کنید را انتخاب کنید.
- بررسی کنید که چه زمانی آخرین مهلت است و مطمئن شوید که قبل از بسته شدن پورتال برنامه درخواست دادهاید.
تحصیل رشته حقوق در اسپانیا در مقطع کارشناسی
مدت زمان تحصیل در این مقطع و دریافت مدرک LL. B. توسط یک دانشکده حقوق بین المللی ۳ تا ۴ سال است. البته باید بدانید که برنامههای کارشناسی حقوق اغلب به زبان اسپانیایی است و درصورت انتخاب این زبان برای تحصیل هزینه تحصیل کاهش مییابد. افرادی که زبان اسپانیایی را برای تحصیل رشته حقوق انتخاب میکنند باید مدرک DELE را ارائه کنند.
در طول دوره کارشناسی حقوق، زمان زیادی را صرف مطالعه کتب حقوق و قوانین کیفری، حفظ مقررات و استثنائات میکنید. موارد حقوقی را تجزیه و تحلیل میکنید و میآموزید که چگونه به طور موثر اطلاعات را خلاصه کنید. کلاسها همچنین بر اخلاق حقوقی تمرکز میکنند و دانشآموزان با اصول حقوقی مختلف آشنا میشوند.
تحصیل رشته حقوق در اسپانیا در مقطع کارشناسیارشد
مدت زمان تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دریافت مدرک LL. M. رشته حقوق، ۱ الی ۲ سال است. آموزشهای تخصصی و حرفهای لازم برای قبولی دانشجویان در آزمون ملی، پروانه وکالت را به آنها ارائه میکند. از جمله مهارتهایی که در این مقطع تحصیلی آموخته میشود شامل مواردی مثل تحلیل اطلاعات و اسناد قانونی، پیشنویسی و ارائه شفاهی مدارک قانونی و دفاع از نقطه نظرات خود با استفاده از قوانین و عبارتهای حقوقی، آشنایی با حقوق اخلاقی خود در خصوص روابط حرفهای وکیل با موکل و سایر افراد، مانند کادر دادگاه یا مسئولین، نحوه ارائه مشاوره به موکل با استفاده از تکنیکهای عملی برای به کارگیری قوانین و یادگیری تکنیکهای مباحثه و حل تضادهای موجود است.
تحصیل رشته حقوق در اسپانیا در مقطع دکترا
مدت زمان تحصیل در این مقطع (.LL.D)، ۳ سال بصورت تماموقت و ۵ سال بهصورت پارهوقت است. تحصیل در دکترای رشته حقوق به دانشجویان مهارت تحقیق در خصوص مسائل اجتماعی روز از دید تحلیلی و پژوهشی را آموزش میدهد. مهمترین تمرکز آن بر شرایط کنونی و تغییرات تدریجی قانون در حوزه مسائلی مانند افراد تحت تکفل، جهانیسازی و فعالیتهای کارآمد، اشتغالپذیری و سیاستهای کارآفرینی، دربرداری اجتماعی و معلولیت، سرمایهگذاری عمومی، مشارکت عمومی – خصوصی و چالشها و تفاوتهای فرهنگی است.
هزینه تحصیل رشته حقوق در اسپانیا
در اسپانیا، هزینه شهریه شما برای مدرک حقوق بسیار پایین است. هزینههای تحصیل ممکن است از موسسهای به موسسه دیگر متفاوت باشد اما همچنان کاملا مقرون به صرفه است. به عنوان مثال، در دانشگاههای دولتی، شما یک بخش از هزینه را به نام «ماتریکولا» میپردازید و سپس دولت بقیه شهریه شما را پوشش میدهد. در دانشگاههای خصوصی اسپانیا، میتوانید انتظار داشته باشید که هزینههای بالاتری برای برنامههای حقوقی بپردازید. این هزینهها مجدد از دانشگاهی به دانشگاه دیگر متفاوت است زیرا دانشگاههای خصوصی هزینههای خود را خود، تعیین میکنند.
هزینه تحصیل حقوق در اسپانیا از ۳,۰۰۰ یورو (۳,۵۴۱ دلار) تا ۳۱,۷۰۰ یورو (۳۷,۴۲۱ دلار) بسته به دانشگاه و مقطع تحصیلی متغیر است.
بهترین دانشگاههای رشته حقوق در اسپانیا
رتبه بندی بهترین دانشگاههای رشته حقوق اسپانیا بر اساس رنکینگ جهانی QS در جدول زیر ارائه شده است:
دانشگاه | رتبه QS در سال 2023 |
---|---|
دانشکده حقوق IE | ۳۴۷ |
دانشگاه نابارا | ۲۵۳ |
ESADE مدرسه حقوق | – |
دانشگاه بارسلونا | ۱۸۴ |
دانشگاه پمپئو فابرا | ۲۳۳ |
موسسه عالی حقوق و اقتصاد اسپانیا | – |
دانشگاه کارلوس سوم مادرید | ۳۲۰ |
دانشگاه ساراگوسا اسپانیا | ۵۵۱-۵۶۰ |
دانشکده حقوق IE
متوسط شهریه: ۳۱,۷۰۰ یورو در سال
دانشکده حقوق IE یکی از بهترین دانشکدههای حقوق در اسپانیا است که به دلیل تجربه و کارایی همیشگی خود به وکلا کمک میکند تا در حرفه خود بهترین شوند. یک دانشکده سطح بالا که در آن دانشجویان میتوانند با دریافت دیدگاهی تازه از جهان و یادگیری چگونگی غلبه بر موانع فردا، برای یک حرفه موفق آماده شوند. دانشکده حقوق IE به ارائه آموزش حقوقی نوآورانه و چند رشتهای در سطح جهانی معروف است. این موسسه با ارائه آموزشهای حرفهای دانشجویان را برای رویارویی با نوآوریهای پیچیده دنیای دیجیتال آماده میکند.
- مکان: مادرید، اسپانیا
دانشگاه ناوارا
متوسط شهریه: ۳۱,۰۰۰ یورو در سال
این دانشگاه یک سیستم پشتیبانی مستمر را برای دانشجویان فراهم میکند تا بهترین آموزش را در رشته تحصیلی انتخابی خود دریافت کنند. از ویژگیهای دانشکده حقوق ناوارا میتوان به تدریس با کیفیت و عالی در زمینه تحقیقات علمی اشاره کرد. این دانشگاه با هدف تشویق به نوآوری و توسعه، سعی دارد از طریق آموزش در کسب مهارتها و عادتهای حرفهای و شخصی، مسیر شغلی دانشجویان را هموار کند.
- مکان: پامپلونا، ناوارا، اسپانیا
ESADE – دانشکده حقوق
متوسط شهریه: ۲۸,۲۰۰ یورو در سال
Esade به عنوان یک مؤسسه جهانی، به کیفیت بالای آموزش و تمرکز بر حوزههای بینالمللی مشهور است. دانشکده حقوق Esade به سه بخش تقسیم میشود که دو بخش آن که دارای پردیس در بارسلون هستند و بخش سوم در مادرید واقع شده است.
مکان: بارسلون، اسپانیا
دانشگاه بارسلونا
متوسط شهریه: ۱۹,۰۰۰ یورو در سال
دانشکده حقوق در دانشگاه بارسلونا به عنوان یکی از تاریخیترین دانشکدههای کاتالونیا شناخته میشود. این دانشکده به عنوان یکی از قدیمیترین موسسات این دانشگاه، رشتههای تحصیلی متنوعی را ارائه میدهد. در حال حاضر این دانشکده در مقطع کارشناسی رشتههای حقوق، علوم سیاسی، جرم شناسی و مدیریت دولتی را ارائه میدهد. همچنین برنامههای متنوعی برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا و دورههای تحصیلات تکمیلی فراهم کردهاست.
- مکان: بارسلون، اسپانیا
دانشگاه پمپئو فابرا
متوسط شهریه: ۱۶,۰۰۰ یورو در سال
دانشگاه پومپئو فابرا، یک دانشگاه دولتی در شهر بارسلونا است که در زمینه تدریس و تحقیق در سطح بینالمللی شناخته شده است. این دانشگاه هرساله پذیرای حدود ۱۵۰۰ دانشجوی بینالمللی است که با هدف دریافت آموزش با کیفیت وارد دانشگاه میشوند. این دانشگاه با فراهم کردن امکانات و منابع لازم در تلاش است تا بهترین شرایط را برای دانشجویان به ویژه در زمینه حقوق، فراهم کند. همچنین به دلیل داشتن خدمات دانشجویی بالا، محیطهای تحصیلی راحت و فرصتهای شغلی و راهنمایی شخصی، توانسته است محبوبیت بالایی برای دانشجویان خود ایجاد کند.
- مکان: بارسلون، اسپانیا
موسسه عالی حقوق و اقتصاد (ISDE)
متوسط شهریه: ۹,۰۰۰ یورو در سال
ISDE یک دانشگاه با کیفیت جهانی است که اساساً برای دنیای مدرن ساخته شده است و در روشها و تکنیکهای تحصیلی از تسلط بالایی برخوردار است. دانشجویان میتوانند مهارتها و دانش خود را از برخی از بزرگترین کارشناسان در شرکتهای ملی و بینالمللی دریافت کنند. آنچه برای این موسسه آموزشی بسیار مهم است این است که دانش آموزان یک آموزش اصولی را در یک محیط واقعی تجربه کنند تا بتوانند به بهترین نسخه از خود چه از نظر حرفهای و چه از نظر شخصی تبدیل شوند.
- مکان: مادرید، اسپانیا
دانشگاه کارلوس سوم مادرید (UC3M)
متوسط شهریه: ۸,۰۰۰ یورو در سال
دانشگاه Carlos III de Madrid آموزش با کیفیتی را ارائه میدهد که با معیارهای تعیین شده توسط بازار کار جهانی مطابقت دارد. این دانشگاه در مسیر تبدیل شدن به یکی از بهترین دانشگاههای اروپایی قدمهای بزرگی برداشتهاست. UC3M متعهد است که دانش آموزان را به بهترین شکل ممکن آموزش دهد و آنها را تشویق کند تا حداکثر توان خود را نشان دهند.
- مکان: ختافه، مادرید، اسپانیا
دانشگاه ساراگوسا
متوسط شهریه: ۳,۰۰۰ یورو در سال
در میان برخی از معتبرترین دانشگاههای اسپانیا، دانشگاه ساراگوسا از زمان تأسیس خود در سال ۱۵۴۲ تا کنون دارای کیفیتی در سطح جهانی است. برای آمادهسازی بهتر دانشجویان برای بازار کار امروز و آینده در رشته حقوق، آموزشهای خود را هم بهصورت نظری و هم عملی ارائه میدهد. رتبه بینالمللی آن در طول سالها افزایش یافته است و دانشگاه به طور مداوم به پیشرفت بینالمللی خود متعهد است. دانشگاه ساراگوسا سالانه پذیرای نزدیک به هزار دانشجو از خارج از کشور در محیطهای آموزشی خود است و یک محیط بینالمللی ایدهآل ایجاد کرده است تا در آن دانشجویان به سادگی بتوانند پیشرفت کنند.
- مکان: ساراگوسا، اسپانیا
بورسیههای تحصیلی رشته حقوق در اسپانیا
دانشگاههای مختلفی در اسپانیا وجود دارند که برای دانشجویان برتر خود بورسیههای تحصیلی ارائه میدهند. در ادامه برخی از بهترین بورسیههای تحصیلی مختص متقاضیان تحصیل در رشته حقوق اسپانیا را بررسی خواهیم کرد.
بورس تحصیلی UIC بارسلونا
UIC بارسلونا مخفف Universitat Internacional de Catalunya (UIC) است. دانشگاه UIC بارسلونا این بورسیه را برای دانشجویان سراسر جهان فارغ از ملیت آنها برای تمامی مقاطع تحصیلی ارائه میدهد. پرداخت این بورسیه بهصورت پرداخت ۸۰٪ از هزینههای تحصیلی بوده و ددلاین آن ۱۹ نوامبر است.
بورسیه تحصیلی دانشگاه گرانادا
این بورسیه برای تمامی مقاطع تحصیلی ارائه میشود و گاهی شامل تمامی هزینهها و گاهی بصورت کمک هزینه ترمی با توجه به مقطع تحصیلی و میزان هزینهها متقاوت است.
کار پس از تحصیل و درآمد رشته حقوق در اسپانیا
کار در اسپانیا در رشته حقوق، نیازمند یک دوره کارآموزی تحت نظارت یک شرکت یا بخش حقوقی است. وکلای آینده نیز باید آزمون استعدادیابی را که وزارت دادگستری سالانه برگزار میکند، بگذرانند. پس از فارغ التحصیلی، باید یک دوره آموزشی دوساله دیگر نیز گزرانده شود. پس از پایان این دوره آموزشی، برای واجد شرایط بودن برای وکالت در اسپانیا، باید در آزمون دولتی شرکت کنید.
فرصتهای شغلی که پس از فارغ التحصیلی میتوانید در آن مشغول بهکار شوید:
- کمک قانونی
- سمتهای اداری
- مترجم
- استاد دانشگاه
- وکیل
- دیپلمات
- مشاور مالیاتی
- متخصص سیاست گذاری
- افسر حقوقی
- کارمند دولت
- وکیل بین المللی
- وکیل شرکتی
- تحلیلگر سیاست عمومی
- تحلیلگر سیاسی اجتماعی
- مشاور حقوقی
- محقق
- تکنسین های ادارات دولتی
حقوق یک فارغالتحصیل رشته حقوق در اسپانیا بسته به حرفهای که او انتخاب میکند متفاوت است. کمترین میانگین درآمد فارغالتحصیلان حقوق در اسپانیا حدود ۱,۱۰۰ یورو (۱,۲۹۸ دلار) در ماه است. در حالی که بالاترین میانگین حقوق حدود ۷,۷۰۰ یورو (۹,۰۸۹ دلار) در ماه است. توجه داشته باشید که این درآمدها میانگین هستند و حداقل و حداکثر حقوق واقعی متفاوت خواهد بود.
مراحل و نحوه ورود به حوزه وکالت در اسپانیا
برای ورود به وکالت در کشور اسپانیا، دانشجویان باید مدرک کارشناسی خود را دریافت کرده و سپس در زمینه مورد علاقه خود به مهارت لازم و کافی برسند که با گذراندن مقطع کارشناسیارشد ممکن خواهدبود. پس از این مرحله، فارغالتحصیلان باید در آزمون دولتی قبول شوند که سالانه برگزار می شود. آنها همچنین نیازمند به گذراندن دوره کارآموزی تحت نظارت در یک شرکت حقوقی هستند که اکثراً توسط داوطلبان پس از دریافت مدرک کارشناسی انجام میشود. به طور خلاصه، یک نامزد شغل وکالت نیاز به شرایط زیر خواهد داشت:
- مدرک کارشناسی
- کارآموزی کامل تحت نظارت یک شرکت حقوقی
- مدرک کارشناسی ارشد برای تخصص
- قبولی در آزمون دولتی
داوطلبان کشورهای جهان سوم که دارای مدرک حقوق غیر اسپانیایی هستند، می توانند مدرک خود را تأیید کنند، برای معافیت شهروندی قانونی درخواست دهند و در کانون وکلای اسپانیا برای وکالت در این کشور ثبت نام کنند.
منابع
سوالات متداول
آزمون ورودی اسپانیا برای متقاضیان تحصیل حقوق در این کشور چیست؟
متقاضیان باید در یک آزمون ورودی به نام selectividad یا Pruebas de Acceso a la Universidad، شرکت کرده و قبول شوند.
آیا برای پذیرش در مقطع تحصیلات تکمیلی رشته حقوق ارائه رزومه کاری ضروری است؟
بله. برای مقطع دکترا اولویت پذیرش با افرادی است که رزومه کاری ارائه میدهند.
بدون مدرک زبان امکان پذیرش وجود دارد؟
خیر. برای رشتههایی که زبان آنها اسپانیایی است ارائه مدرک DELE و برای رشتههای ارائه شده به زبان انگلیسی ارائه مدرک تافل یا آیلتس الزامی است.
همــــــــــــین الان مشــاوره بگیــر!
هفت روز هفته از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب
پرسش و پاسخ