آیا مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی ممکن است؟

برای بسیاری از دانشجویان پزشکی در ایران، گذراندن علوم پایه می‌تواند نقطه‌ عطفی برای شروع یک مسیر مهاجرتی باشد؛ مسیری که به رویای تحصیل و طبابت در کشورهای پیشرفته مانند کانادا، آمریکا یا کشورهای اروپایی ختم می‌شود. اما آیا مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی واقعاً تصمیم درستی است؟ یکی از مهم‌ترین مزایای مهاجرت در این مرحله، امکان ادامه تحصیل در دانشگاه‌هایی با سطح آموزشی بالاتر، امکانات مدرن‌تر، و محیطی علمی‌تر است.

کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان، مجارستان و رومانی، به‌دلیل ساختار انعطاف‌پذیر آموزشی و امکان معادلسازی ساده‌تر دروس پایه، به گزینه‌های جذابی برای متقاضیان تبدیل شده‌اند. در این کشورها، بسیاری از واحدهای گذرانده‌شده در ایران به رسمیت شناخته می‌شود و شما می‌توانید مستقیماً وارد فاز بالینی یا حتی ادامه سال‌های پزشکی شوید. در مقابل، کشورهایی مانند کانادا و آمریکا، با اینکه کیفیت آموزشی بالاتری دارند و آینده شغلی روشن‌تری را ارائه می‌دهند، مسیر بسیار رقابتی‌تری دارند و نیازمند قبولی در آزمون‌هایی چون USMLE یا MCAT هستند که نیاز به آمادگی علمی و زبانی بالا دارد.

فرآیند معادلسازی مدرک علوم پایه پزشکی در بسیاری از کشورها، زمان‌بر و دشوار است. گاهی اوقات، با وجود گذراندن علوم پایه در ایران، شما مجبور به بازگذراندن بخشی از دروس یا حتی کل دوره می‌شوید. بنابراین، بیشتر دانشجویان پزشکی ترجیح می‌دهند بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی و برای تخصص پزشکی در خارج، اقدام کنند. اگر قصد ادامه تحصیل پزشکی در خارج را دارید، می‎‌توانید برای دریافت مشاوره اولیه رایگان، همین الان با کارشناسان ما در موسسه مهاجرتی GO2TR تماس بگیرید ویا با رزرو وقت مشاهوره مهاجرتی، شرایط خود را به طور تخصصی ارزیابی کنید.

نگاهی کلی به ساختار آموزش رشته پزشکی در ایران

رشته پزشکی، یکی از محبوب‌ترین رشته‌های دانشگاهی در ایران در حوزه علوم تجربی است که در دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور تدریس می‌شود. ساختار این رشته و تعداد واحدهای درسی آن، بسته به هر دانشگاه ممکن است کمی تفاوت داشته باشد ولی به طور کلی، تحصیل در این رشته ۷ سال طول می‌کشد و در پایان تحصیل مدرک پزشکی عمومی (MD) به دانشجویان اعطا می‌شود. در جدول زیر، می‌توانید مراحل کلی تحصیل در این رشته در ایران مشاهده کنید.

شرایط مهاجرت دانشجوی پزشکی بعد از تحصیل علوم پایه

در سال‌های اخیر، مهاجرت به یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از دانشجویان پزشکی در ایران تبدیل شده است. اگر چه روش رایج مهاجرت با رشته پزشکی، بعد از اتمام دوره تحصیل عمومی و آزاد کردن مدرک این دوره است ولی بسیاری از دانشجویان به‌دنبال این هستند که در مقاطع خاصی از تحصیل، مانند بعد از علوم پایه یا فیزیوپاتولوژی، برای مهاجرت اقدام کنند که بسیار چالش‌برانگیز است.

به طور کلی، اگر دانشجوی پزشکی هستید و قصد مهاجرت پس از گذراندن دوره علوم پایه را دارید، باید با آموزش دانشگاه خود هماهنگ کنید تا امکان دریافت مدرک معادل سال‌های تحصیل‌تان بررسی شود. دانشگاه، با توجه به تعداد واحدهایی که گذرانده‌اید، ممکن است بتواند برای شما درخواست مدرک کاردانی (در صورت گذراندن حدود ۲ سال یعنی دوره علوم پایه) یا کارشناسی (در صورت گذراندن حداقل ۴ سال شامل علوم پایه، فیزیوپاتولوژی و گاهی بخشی از دوره استاژری) بدهد. البته شرط اصلی این است که تمام واحدهای مورد نیاز برای آن مدرک را با موفقیت گذرانده باشید.

با این حال، دریافت مدرک معادل هیچ تضمینی ندارد و کاملاً به نظر دانشگاه و وزارت بهداشت بستگی دارد. حتی در صورتی که شرایط را از نظر واحدهای درسی داشته باشید، ممکن است در نهایت موفق به دریافت مدرک معادل نشوید، بنابراین این مسیر با ریسک بالایی همراه است.

در صورتی که بتوانید مدرک کاردانی یا کارشناسی معادل برای سال‌های تحصیل پزشکی در ایران دریافت کنید، می‌توانید برای تحصیل پزشکی در خارج اقدام کنید که شرایط آن بسته به کشور مقصد متفاوت است. برای مثال، اگر قصد ادامه تحصیل پزشکی در کانادا را داشته باشید، باید مدرک کارشناسی داشته و در آزمون‌ورودی MCAT پذیرفته شوید. همچنین در صورتی که موفق به اخذ مدرک معادل نشوید ولی ریز نمرات درسی خود را به صورت تایید شده از دانشگاه دریافت کنید، می‌توانید برای ادامه تحصیل رشته پزشکی در برخی دانشگاه‌های اروپای شرقی درخواست دهید.

بهترین کشور برای مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی

بهترین کشور برای مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی، بسته به شرایط و اولویت‌های هر فرد دارد. در ادامه محبوب‌ترین مقاصد مهاجرتی برای دانشجویان پزشکی و مسیر مهاجرت به آن‌ها را بررسی کرده‌ایم.

مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی به آمریکا

در آمریکا، ورود به دانشکده پزشکی از مسیر تحصیلات تکمیلی (Graduate Entry) انجام می‌شود، به این معنا که برای پذیرش، داشتن مدرک کارشناسی معتبر و قبولی در آزمون MCAT الزامی است. اگر پس از گذراندن حدود ۴ سال از دوره پزشکی در ایران موفق به دریافت مدرک کارشناسی معادل شوید، می‌توانید برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی در آمریکا اقدام کنید. برای این منظور باید ابتدا مدرک خود را از طریق مؤسساتی مانند WES معادل‌سازی کرده، سپس در آزمون MCAT شرکت کنید و در صورت نیاز، برخی پیش‌نیازهای خاص و دوره‌های تکمیلی لازم دانشکده‌های پزشکی آمریکا را نیز بگذرانید.

پس از فراهم کردن تمام الزامات لازم، می‌توانید برای پذیرش در دانشکده‌های پزشکی اپلای کرده و در صورت قبولی، تحصیل پزشکی خود را در آمریکا آغاز کنید. دوره پزشکی در آمریکا ۴ ساله است و پس از آن باید وارد دوره تخصص (رزیدنتی) شوید. توجه داشته باشید که امکان انتقال یا معادلسازی واحدهای گذرانده‌شده در ایران وجود ندارد و باید از سال اول در دانشکده پزشکی آمریکا شروع به تحصیل کنید.

مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی به کانادا

سیستم تحصیل پزشکی در کانادا مانند آمریکا است و برای ورود به این رشته کانادا، باید مدرک کارشناسی معتبر و نمره بالای آزمون MCAT را داشته باشید. بنابراین، برای تحصیل پزشکی در این کشور، باید مدرک کارشناسی معادل دوره تحصیلی خود را از دانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت کرده و سپس معادلسازی مدرک را در موسساتی مانند WES انجام دهید و سپس در آزمون MCAT شرکت کنید. توجه داشته باشید که مانند آمریکا در صورتی که مدرک شما معادل مدرک کارشناسی کانادایی لازم برای تحصیل پزشکی در کانادا نباشد، باید در دوره‌های تکمیلی شرکت کنید.

پس از فراهم کردن تمام الزامات لازم از جمله مدرک زبان و شرط معدل و …، می‎‌توانید برای دانشکده‌های پزشکی کانادا اپلای کرده و در صورت قبولی، تحصیلات خود را آغاز کنید. این رشته در کانادا، یک دوره ۴ ساله است که پس از آن باید برای آزمون تخصص آماده شوید.

مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی به آلمان

تحصیل پزشکی در آلمان حدود ۶ سال و ۳ ماه طول می‌کشد و پذیرش این رشته برخلاف کانادا و آمریکا، به طور مستقیم از مقطع دیپلم انجام می‌شود. بنابراین، شما برای تحصیل این رشته به عنوان دانشجوی خارجی، باید مدرک دیپلم معادل مدرک دیپلم آلمان (Abitur) داشته باشید ولی از آن جایی که دیپلم دبیرستان ایران با دیپلم آلمانی معادل نیست، معمولا متقاضیان ایرانی در یک دوره یکساله کالج در آلمان (Studienkolleg) شرکت می‌کنند تا برای تحصیل پزشکی در این کشور آماده شوند.

در صورتی که شما به عنوان دانشجوی پزشکی، قصد داشته باشید بعد از علوم پایه به آلمان مهاجرت کنید، با ارائه ریزنمرات و یا مدرک کاردانی معادل همراه با دیپلم دبیرستان، می‌توانید از کالج معاف شده و به طور مستقیم برای تحصیل پزشکی در آلمان، اپلای کنید. فرایند اپلای از طریق سیستم Uni-Assist انجام می‌شود و علاوه بر مدرک تحصیلی، شما ممکن است نیاز به قبولی در آزمون Feststellungsprüfung داشته باشید‌. از طرفی، تسلط به زبان آلمانی در سطح C1، معدل بالا در مقاطع قبلی، تسلط خوب به زبان انگلیسی، برای ورود به اغلب دانشکده‌های پزشکی الزامی است.

توجه داشته باشید که با وجود داشتن پیش‌زمینه پزشکی، سیستم آموزشی آلمان اجازه ورود مستقیم به سال‌های میانی رشته پزشکی را برای دانشجویان بین‌المللی نمی‌دهد و انتظار دارد دانشجو دوره پزشکی را از ابتدا آغاز کند.

مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی به ایتالیا

ایتالیا با ارائه دوره‌های پزشکی به زبان انگلیسی از طریق دانشگاه‌های معتبر خود، به یکی از مقاصد جذاب برای دانشجویان بین‌المللی تبدیل شده است. تحصیل پزشکی در این کشور، ۶ سال طول می‌کشد و پس از آن مدرک MBBS به دانشجویان اعطا می‌شود. شما به عنوان دانشجوی خارجی برای تحصیل این رشته در ایتالیا، باید مدرک دیپلم دبیرستان معتبر با معدل بالا داشته و در آزمون IMAT (International Medical Admission Test) قبول شوید. همچنین تسلط به زبان آزمون انگلیسی یا ایتالیایی نیز برای اپلای رشته پزشکی در ایتالیا لازم است. در واقع آزمون IMAT یکی از اصلی‌ترین مراحل پذیرش در این کشور است و قبولی در آن نیازمند آمادگی علمی بالا در زمینه‌های زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک و مهارت‌های استدلالی است.

اگر به عنوان دانشجوی پزشکی بعد از علوم پایه، قصد تحصیل این رشته در ایتالیا را دارید، باید توجه داشته باشید که با وجود داشتن پیش‌زمینه دانشگاهی در رشته پزشکی، سیستم آموزش پزشکی در ایتالیا از نوع پیوسته و از ابتدا است، در نتیجه شما معمولاً باید وارد سال اول پزشکی در ایتالیا شوید. با این حال، شرایط بسته به هر دانشگاه متفاوت است. برای مثال در دانشگاه پادوا، شما بعد از دریافت پذیرش و قبل از ثبت‌نام، می‌توانید یک فرم پیش‌ارزیابی در سایت این دانشگاه تکمیل کرده و مدرک معادل و ریزنمرات خود را آپلود کنید تا ارزیابی و تطابق واحدهای گذرانده شده انجام شود.

مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی به سایر کشورهای اروپا

هر کشور و دانشگاه در اروپا، شرایط خاص خود را برای پذیرش دانشجویان و مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی دارد. در برخی کشورها، شما باید ابتدا شرایط پذیرش رشته پزشکی در دانشگاه مورد نظر را برآورده کرده و وارد سال اول تحصیل پزشکی در دانشگاه مورد نظر شوید و سپس برای تطابق واحدهای گذرانده شده اقدام کنید و وارد سال بالاتر دوره تحصیلی شوید و در برخی دیگر، شما با برآورده کردن برخی الزامات می‌توانید از همان ابتدا وارد سال تحصیلی دوم الی چهارم رشته پزشکی شوید. شرایط کلی لازم برای ادامه تحصیل رشته پزشکی در کشورهای اروپایی بعد از دوره علوم پایه در ایران عبارتند از:

• وضعیت تحصیلی فعال: اکثر دانشگاه‌ها، از جمله دانشگاه‌های اسلواکی (مانند دانشگاه پاول یوزف شافاریک)، لهستان (مانند دانشگاه پزشکی سیلزیا) و رومانی (مانند دانشگاه اوویدیوس کنستانتا)، الزام می‌کنند که دانشجو در دانشگاه مبدأ وضعیت تحصیلی فعال داشته باشد. این به این معناست که دانشجو نباید اخراج شده باشد یا تحصیلاتش متوقف شده باشد. برخی دانشگاه‌ها، مانند دانشگاه پزشکی لوبلین، ممکن است در موارد استثنایی درخواست‌های دانشجویان با تحصیلات متوقف‌شده را بررسی کنند، مشروط به ارائه مدارک و مجوزهای خاص.
• تطابق برنامه‌های درسی: تطابق حداقل ۷۰ درصد بین برنامه درسی دانشگاه مبدأ و دانشگاه مقصد، شرطی رایج است. به عنوان مثال، دانشگاه گریگور تی. پوپا در یاش (رومانی) و دانشگاه سگد (مجارستان) تأکید دارند که دروس تکمیل‌شده باید با برنامه‌های درسی آنها هم‌خوانی داشته باشد. دروس غایب یا متفاوت باید از طریق امتحانات جبرانی تکمیل شوند.
• ارائه مدارک معتبر: شما باید کارنامه رسمی (با مهر و امضای دانشگاه مبدأ)، سرفصل دروس و در برخی موارد، گواهی‌های قانونی‌شده (مانند آپوستیل) ارائه دهید. دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه پلون (بلغارستان) و دانشگاه اوویدیوس کنستانتا (رومانی) بر ترجمه مدارک به زبان رسمی کشور مقصد یا انگلیسی تأکید دارند.
• محدودیت‌های نمرات و دروس مردودی: بسیاری از دانشگاه‌ها، از جمله دانشگاه یسنیوس (اسلواکی) و دانشگاه پزشکی لوبلین (لهستان)، تنها نمرات A تا D یا معادل آن را به رسمیت می‌شناسند و دروس مردودی مانع انتقال می‌شوند.
• محدودیت‌های سال تحصیلی: انتقال معمولاً به سال‌های دوم تا چهارم امکان‌پذیر است، اما برخی دانشگاه‌ها، مانند دانشگاه اوویدیوس کنستانتا و دانشگاه گریگور تی. پوپا (رومانی)، در موارد استثنایی انتقال به سال پنجم را نیز مجاز می‌دانند. انتقال به سال اول یا آخر (ششم) معمولاً ممکن نیست.
• الزامات زبانی: برخی دانشگاه‌ها، مانند دانشگاه رییکا (کرواسی) برای انتقال به سال‌های چهارم و پنجم، گواهی زبان کرواتی (سطح B1) را الزامی می‌دانند. دانشگاه‌های جمهوری چک نیز غالباً دانش زبان چکی را شرط می‌کنند، که انتقال دانشجویان غیراروپایی را محدود می‌کند.
• آزمون ورودی یا ارزیابی: در مواردی، مانند دانشگاه‌های چارلز (جمهوری چک) و دبرسن (مجارستان)، دانشجویان باید در آزمون ورودی شرکت کنند یا آزمون‌های ارزیابی را در دانشگاه مقصد بگذرانند. دانشگاه سگد (مجارستان) ممکن است آزمون‌های ارزیابی را برای تأیید صلاحیت برگزار کند.
• محدودیت‌های خاص برای کشورهای غیر اتحادیه اروپا: برخی دانشگاه‌ها، مانند دانشگاه پاول یوزف شافاریک (اسلواکی)، از سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۵، دروس تکمیل‌شده به‌صورت آنلاین در کشورهای غیر اتحادیه اروپا (به‌جز کشورهای خاصی مانند ایالات متحده، کانادا، و استرالیا) را به رسمیت نمی‌شناسند. دانشگاه رییکا (کرواسی) انتقال را صرفاً به دانشجویان از دانشگاه‌های اتحادیه اروپا محدود کرده است.
• هزینه‌های مرتبط: هزینه‌های درخواست و ارزیابی مدارک در دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه سملوایس (مجارستان) و پلون (بلغارستان) الزامی است. این هزینه‌ها معمولاً بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ یورو متغیر است.
• بررسی فردی پرونده‌ها: هر درخواست به‌صورت جداگانه بررسی می‌شود. دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه پزشکی اورادئا (رومانی) و دانشگاه پچ (مجارستان) پرونده‌ها را بر اساس تطابق دروس و تعداد اعتبارات ECTS ارزیابی می‌کنند.

به طور کلی، کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان، رومانی، بلغارستان و مجارستان، شرایط آسان‌تری برای پذیرش دانشجویان پزشکی ایرانی بعد از اتمام دوره علوم پایه دارند و الزامات و سخت‌گیری کمتری دارند.

شرایط معادلسازی واحدهای علوم پایه در کشور مقصد

شرایط معادلسازی واحدهای علوم پایه در کشور مقصد، به کشور و دانشگاه انتخابی بستگی دارد. همانطور که گفته شد، امکان معادلسازی واحدها در کشورهایی مانند آمریکا و کانادا وجود ندارد و امکان تطابق و معادلسازی، فقط در برخی کشورهای اروپایی به ویژه اروپای شرقی وجود دارد که شرایط آن‌ها به صورت زیر است:

• باید شباهت قابل‌توجه در محتوا و ساعات آموزشی رشته پزشکی در دانشگاه مبدا و مقصد وجود داشته باشد و در برخی مواقع میزان شباهت و تطابق حداقل باید ۷۰ درصد باشد.
• ارائه کارنامه رسمی و سرفصل دروس تأییدشده از دانشگاه مبدأ الزامی است.
• مدارک باید قانونی شده و به زبان کشور مقصد ترجمه شوند.
• دروس باید در بازه زمانی ۵ تا ۸ سال گذشته تکمیل شده باشند.
• نمرات دروس باید بین A الی D باشد و دروس مردودی تطابق داده نمی‌شوند. برخی دانشگاه‌ها فقط دروس با نمرات عالی (A و B) را معادلسازی می‌کنند.
• برای معادلسازی دروس در برخی دانشگاه‌ها، باید در آزمون مربوطه شرکت کنید.

بررسی واحدهای درسی گذرانده‌شده توسط هیئت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه مقصد انجام می‌شود. پس از این بررسی، مشخص خواهد شد که شما از کدام سال تحصیلی می‌توانید ادامه تحصیل در رشته پزشکی را آغاز کنید.

مراحل مهاجرت دانشجوی پزشکی بعد از علوم پایه

مراحل مهاجرت دانشجوی پزشکی بعد از علوم پایه، به دانشگاه و کشور انتخابی بستگی دارد. به طور کلی این مراحل عبارتند از:

مدارک لازم برای مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی

مدارک لازم برای مهاجرت بعد از علوم پایه پزشکی، به کشور و دانشگاه انتخابی شما بستگی دارد. برای نمونه همانطور که گفته شد، شما برای مهاجرت به آمریکا یا کانادا بعد از علوم پایه و ادامه تحصیل پزشکی در این کشورها، باید مدرک کارشناسی معتبر داشته باشید. برخی از مدارک لازم دانشجویان پزشکی برای ادامه تحصیل این رشته در خارج از کشور عبارتند از:

• نامه درخواست کتبی انتقال به دانشگاه کشور مقصد
• کارنامه تأییدشده (با مهر و امضای دانشگاه مبدأ) شامل تمام دروس گذرانده‌شده، نمرات و ساعات آموزشی
• سرفصل دروس و توضیحات رسمی و تأییدشده دروس تکمیل‌شده (شامل محتوای درس، ساعات تدریس، و نتایج یادگیری) از دانشگاه مبدأ
• گواهی وضعیت دانشجویی فعال و نداشتن وضعیت مردودی یا اخراجی
• گواهی تکمیل سال تحصیلی
• دیپلم دبیرستان
• کارنامه نمرات دبیرستان
• کپی پاسپورت یا کارت شناسایی
• گواهی تسلط به زبان انگلیسی یا زبان کشور مقصد
• تأییدیه سلامت جسمی و روانی
• رزومه (CV)
• انگیزه‌نامه
• گواهی تولد
• عکس
• تأیید سیستم نمره‌دهی
• رسید پرداخت هزینه درخواست
• مدرک قبولی در آزمون‌های ورودی مربوط به دانشگاه
• و …

مزایا و معایب مهاجرت دانشجویان پزشکی بعد از علوم پایه

مهاجرت دانشجویان پزشکی بعد از اتمام دوره علوم پایه، مزایا و معایب خود را دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

کلام آخر

رشته پزشکی در ایران یکی از پرطرفدارترین رشته‌هاست که به طور معمول در مدت ۷ سال و در چهار مرحله (علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی و کارورزی) به پایان می‌رسد و در نهایت مدرک دکترای عمومی (MD) به دانشجو اعطا می‌شود. با توجه به افزایش تمایل دانشجویان پزشکی به مهاجرت، بسیاری از آن‌ها به دنبال راه‌هایی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور پس از گذراندن دوره علوم پایه هستند. اگرچه دریافت مدرک معادل (کاردانی یا کارشناسی) از دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران برای مهاجرت امکان‌پذیر است، اما این فرآیند با ریسک و عدم قطعیت همراه است و به تأیید دانشگاه و وزارت بهداشت بستگی دارد.

کشورهای مقصد مانند آمریکا و کانادا معمولاً به مدرک کارشناسی معتبر و قبولی در آزمون MCAT نیاز دارند و امکان معادلسازی دروس در این کشورها وجود ندارد. در مقابل، کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان، رومانی، بلغارستان و مجارستان انعطاف‌پذیری بیشتری در پذیرش دانشجویان پزشکی ایرانی دارند و امکان معادلسازی واحدهای علوم پایه در آن‌ها وجود دارد؛ به شرطی که مدارک لازم ارائه شده و دروس گذرانده شده با برنامه درسی دانشگاه مقصد در برخی موارد، حداقل ۷۰ درصد تطابق داشته باشند. به‌طور کلی، مهاجرت تحصیلی در میانه مسیر پزشکی، پیچیده و نیازمند بررسی دقیق شرایط کشور و دانشگاه مقصد است. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید همین الان با کارشناسان ما در موسسه مهاجرتی GO2TR تماس بگیرید.

منبع

• medhead

سوالات متداول